Τα Ανώγεια απέχουν από το Ρέθυμνο 55 χλμ και από το Ηράκλειο 36 χλμ. Είναι χτισμένα σε τρία επίπεδα. Ο δρόμος από την Αξό φέρνει στο πρώτο επίπεδο, το ειδυλλιακό Περαχώρι με κρυστάλλινα νερά και πλατάνια. Μια μεγάλη ανηφορική στροφή σε φέρνει στο Αρμί, το κέντρο των Ανωγείων και ακολουθεί το τρίτο επίπεδο, το γραφικό Μετόχι.

Σύμφωνα με την παράδοση, τα Ανώγεια δημιουργήθηκαν από κτηνοτρόφους, στις αρχές του 13ου αι. Υπήρξαν κέντρο επαναστατών στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και πυρήνας αντίστασης κατά της γερμανικής κατοχής στη διάρκεια του τελευταίου πολέμου. Ήταν ένα από τα κύρια μέρη στα οποία οδηγήθηκε και κρατήθηκε από τους αντάρτες απαγωγείς του o Γερμανός στρατιωτικός διοικητής, στρατηγός Φον Κράιπε, πριν φυγαδευτεί στην Αφρική. Σε αντίποινα οι Γερμανοί σκότωσαν (1944) όλους τους άντρες του χωριού και ισοπέδωσαν στην κυριολεξία τα κτίρια, εκτός από την εκκλησία -αφιερωμένη στον Ιωάννη το Βαπτιστή, με αξιόλογες τοιχογραφίες.

Το χωριό αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα χειροτεχνίας-οικοτεχνίας της Κρήτης. Τα παραγόμενα είδη τέχνης είναι εξαιρετικής ποιότητας, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μοτίβα, τα φημισμένα ανωγειανά κεντήματα και υφαντά. Εδώ άλλωστε δημιουργήθηκε ο πρώτος γυναικείος συνεταιρισμός της Ελλάδας. Ακόμη φημίζεται για τους λυράρηδες και τραγουδιστές του

Οι Ανωγειανοί διαφέρουν πολύ από τους άλλους Κρητικούς ακόμη και των κοντινών τους περιοχών, διατηρούν αναλλοίωτη την παραδοσιακή μορφή ζωής στην ενδυμασία, στο γλωσσικό ιδίωμα και στις κοινωνικές εκδηλώσεις. Διακρίνονται για τη φιλοξενία τους και γενικά την περιποίηση των ξένων. Παλιότερα γινόντουσαν προς τιμή του φιλοξενούμενου, εορτές, συμπόσια και αγώνες στην πλατεία του Αγίου Ιωάννη, όπου βρίσκεται και η ομώνυμη εκκλησία με αγιογραφίες του 12ου αιώνα.

Κάθε καλοκαίρι διοργανώνεται εδώ πολιτιστικό φεστιβάλ, τα Υακίνθεια

Από τα σημαντικότερα αξιοθέατα αποτελούν Το Ιδαίο Άντρο. Πρόκειται για το περίφημο σπήλαιο στο οροπέδιο της Νίδας στον Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 1.538, γνωστό στους βοσκούς της περιοχής ως Σπηλιάρα της Βοσκοπούλας. Η πρόσβαση γίνεται από τα Ανώγεια (απόσταση 16 χλμ), μέσα από το κατάφυτο οροπέδιο της Νίδας. Το Άντρο υπήρξε κέντρο λατρείας από τους Προϊστορικούς ως τους Ρωμαϊκούς Χρόνους. Κατά μια εκδοχή εδώ ήταν που γεννήθηκε ο Δίας. Προς τιμή του γίνονταν ετήσιες γιορτές και συστηματικές τελετές μυσταγωγίας και μύησης των προσκυνητών, που έρχονταν από διάφορα μέρη της Ελλάδας προσκομίζοντας αναθήματα και αφιερώματα στο θεό. Το σπήλαιο εξερευνήθηκε για πρώτη φορά το 1885 από τον Ιταλό αρχαιολόγο Φεντερίκο Χάλμπχερ, ύστερα από πρωτοβουλία του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Ηρακλείου. Χωρίζεται σε δυο κύριους θαλάμους στους οποίους προτάσσεται ευρύχωρο πλάτωμα (πριν από την είσοδο στο σπήλαιο), σε βράχο του οποίου υπάρχει λαξευμένος ορθογώνιος βωμός που περιβάλλεται από Βαθμιδωτή πεζούλα, σκαλισμένη κι αυτή στο βράχο. Ανάμεσα στα πολλά και σπουδαία ευρήματα που απέδωσε το σπήλαιο είναι σιδερένια όπλα και εργαλεία, χάλκινα ειδώλια, χάλκινα σκεύη (δίσκοι, τρίποδες, λέβητες), αντικείμενα από κόκαλο και ελεφαντόδοντο και κυρίως οι περίφημες ανάγλυφες, χάλκινες αναθηματικές ασπίδες με σκηνές κυνηγιού. Ανήκουν στην ανατολίζουσα περίοδο της ελληνικής τέχνης του 8ου και του 7ου αιώνα π.Χ. Βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Από το 1982 ο αρχαιολόγος Γ. Σακελλαράκης έχει αρχίσει νέες συστηματικές ανασκαφές του σπηλαίου, που έχουν φέρει στο φως πολυάριθμα νέα ευρήματα -κυρίως μεταμινωικά. Η μελέτη τους θα τεκμηριώσει ακόμα περισσότερο την ιστορία του Άντρου.

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook