Ενισχύεται η στήριξη στα γερμανικά πολιτικά κόμματα απέναντι στην ιδέα, θολή ακόμη, διενέργειας γερμανικού δημοψηφίσματος για την Ευρώπη: «Μπορεί να βρεθούμε στο σημείο που θα έχει γίνει απαραίτητο ένα δημοψήφισμα για την ΕΕ» ανέφερε ο Ράινερ Μπρούντερλε, κορυφαίο στέλεχος των Φιλελεύθερων, ο τελευταίος σε σειρά πολιτικών που δείχνουν σε στροφή στο γερμανικό λαό για τη θεσμική ολοκλήρωση της Ευρώπης και τα εργαλεία για την αντιμετώπιση της κρίσης στο ευρώ. Η μορφή που θα έπαιρνε μία τέτοια διαδικασία, πιθανή αναγκαιότητα για την οποία έχουν διαπιστώσει και ο Β.Σόιμπλε και ο Ζ.Γκάμπριελ, παραμένει στο επίπεδο των εικασιών.
Το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο θα αποφανθεί το Σεπτέμβριο για το μόνιμο μηχανισμό στήριξης της Ευρωζώνης, τον ESM. Η Καρλσρούη, σημειώνει η Frankfurter Allgemeine Zeitung, καλείται -για άλλη μία φορά- να απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα του εάν η κυβέρνηση Μέρκελ έχει ξεπεράσει τα όρια του Συντάγματος στην αντιμετώπιση της κρίσης της Ευρωζώνης.
Η εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, την οποία έχει προκρίνει αρκετές φορές η καγκελάριος ως οδό για την υπέρβαση της κρίσης, συνεπάγεται εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας (όπως επεσήμανε και ο Μπρούντερλε). Τέτοιες αποφάσεις χρειάζονται θα απαιτούσαν, θεσμικά, συνταγματικές τροποποιήσεις και, πολιτικά, την ισχυρότερη δυνατή νομιμοποίηση.
Οι πρώτες αναφορές για ένα δημοψήφισμα είχαν ακουστεί στο γερμανικό Κοινοβούλιο, καθόλου τυχαία, στην τελευταία ψηφοφορία για τον ESM. Προ εβδομάδων, και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχε αναγνωρίσει πως ένα δημοψήφισμα «μπορεί να έρθει πιο σύντομα από όσο θα μπορούσα να είχα φανταστεί λίγους μήνες νωρίτερα». Η ίδια η καγκελάριος Μέρκελ αποφεύγει να τοποθετηθεί ανοικτά, περιοριζόμενη να πει πως «είναι μία συζήτηση του μεθαύριο, τώρα πρέπει να δούμε το αύριο».
Στην αρχή αυτής της εβδομάδας ο Ζίγκμαρ Γκάμπιελ, πρόεδρος των αντιπολιτευόμενων Σοσιαλδημοκρατών, είχε επαναφέρει την ιδέα να επιδιωχθεί μεσοπρόθεσμα ένα δημοψήφισμα για αμοιβαιοποίηση μέρους των χρεών με παράλληλη ενίσχυση της κεντρικής δημοσιονομικής εποπτείας. Θετικά εκφράστηκαν και οι Πράσινοι.
Η συζήτηση όμως δεν είναι απαραίτητα πολιτικά «άδολη», και αυτό φαίνεται και από την στάση των Βαυαρών Χριστιανοδημοκρατών (CSU), αδελφού κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών της Μέρκελ: Ο αρχηγός του CSU Χορστ Ζίχοφερ ζήτησε δημοψηφίσματα όχι ενός, αλλά τριών «κατηγοριών». Η πρώτη, κατά τον Ζίχοφερ, θα αφορούσε την εκχώρηση εξουσιών στις Βρυξέλλες. Η δεύτερη θα αφορούσε την είσοδο νέων μελών και η τρίτη την οικονομική στήριξη σε μέλη της Ευρωζώνης.
Και στα τρία, σχολιάζει εύστοχα ο γερμανικός Τύπος, το CSU θα απαντούσε «όχι» -και πιστεύει ότι το ίδιο θα έλεγαν και οι Γερμανοί ψηφοφόροι. Ο λόγος που βλέπει θετικά κάτι τέτοιο γίνεται περισσότερο με το βλέμμα στις επικείμενες εκλογές, καθώς θεωρείται πως η συζήτηση και μόνο για ένα δημοψήφισμα θα μπορούσε να λειτουργήσει ευνοϊκά σε κόμματα που έχουν πιο «ευρωσκεπτικιστικά» σημεία στις θέσεις τους.
Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί πως το γερμανικό Σύνταγμα δίνει ένα αρκετά στενό περιθώριο, σε σύγκριση με τα άλλα ευρωπαϊκά συντάγματα, για τη διενέργεια δημοψηφισμάτων. Στροφή στους ψηφοφόρους προβλέπεται μόνο για την αλλαγή του Συντάγματος ή για αναδιάταξη των συνόρων, με αποδοχή νέων κρατιδίων.
in.gr