Ως φυτικές ή διαιτητικές ίνες ορίζονται οι υδατάνθρακες οι οποίοι αποτελούν το κυτταρικό τοίχωμα των φυτικών κυττάρων. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι ότι η διαδικασία της πέψης δεν τις επηρρεάζει με αποτέλεσμα να περνούν ανέπαφες και τελικά να μην μπορούν να απορροφηθούν στο λεπτό έντερο.
 

Οι φυτικές ή διαιτητικές ίνες αποτελούνται από :

• μη αμυλούχους πολυσακχαρίτες (π.χ. κυτταρίνη, ημικυτταρίνη, κόμμεα, πηκτίνες)

• ολιγοσακχαρίτες (π.χ. ινουλίνη)

• λιγνίνη

• συναφή φυτικά συστατικά (π.χ. κηροί, σουβερίνη)

• ανθεκτικό άμυλο (τύπος άμυλου που περιέχεται στα όσπρια, σε ημιαλεσμένους σπόρους και σιτηρά και σε ορισμένα δημητριακά πρωινού)

Γενικά οι φυτικές ίνες χωρίζοναι σε δυό κατηγορίες σύμφωνα με διαλυτότητα τους.
 

Έτσι προκύπτουν οι μη υδατοδιαλυτές φυτικές ίνες οι οποίες έχουν την ιδιότητα να απορροφούν μεγάλες ποσότητες νερού σε σχέση με το βάρος τους και βοηθούν στην διόγκωση του εντέρου με αποτέλεσμα το αίσθημα του κορεσμού. Επίσης βοηθούν στην αραίωση και τη δέσμευση τοξινών και καρκινογόνων ουσιών στο έντερο και στη γρήγορη αποβολή των κοπράνων. Οι μη υδατοδιαλυτές φυτικές ίνες βρίσκονται σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και φασόλια.

Οι υδατοδιαλυτές φυτικές ίνες χρησιμοποιούν το διαθέσιμο νερό και δημιουργούν ένα τζελ το οποίο είναι σημαντικό να τη σταδιακή είσοδο της γλυκόζης στο αίμα με αποτέλεσμα να επιτυγχάνονται χαμηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Επίσης είναι σημαντικές στην μείωση της ποσότητας χοληστερόλης που απορροφάται με αποτέλεσμα τη βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ του ανθρώπου. Οι υδατοδιαλυτές φυτικές ίνες βρίσκονται στα όσπρια, το κριθάρι και τη βρώμη, το αρακά και σε αχλάδια, ξερά δαμάσκηνα, σταφίλια, ροδάκινα κ.α.
 

Τα οφέλη των φυτικών ινών στην υγεία του ανθρώπου είναι αδιαμφισβήτητα και πολυεπίπεδα. Η κύρια επίδραση τους είναι στην ομαλή λειτουργία του εντέρου, γιατί συμβάλλουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και την μείωση και αποφυγή των δυσάρεστων συμπτωμάτων που συνδέονται με αυτήν. Επίσης λόγω της μείωσης και αραίωσης των τοξικών ουσιών στο πεπτικό σύστημα μειώνονται οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, εκκολπωμάτωσης και αιμορροΐδων. Τέλος από τη ζύμωση που υποβάλλονται προκύπτουν τα λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου που αποτελούν πηγή ενέργειας για τα κύτταρα του παχέος εντέρου.
 

Όπως προαναφέρθηκε οι διαλυτές φυτικές ίνες επιδρούν στην απορρόφηση των υδατανθράκων, με αποτέλεσμα τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος μεταγευματικά να είναι σε χαμηλότερα, γεγονός που βοηθά σημαντικά άτομα που πάσχουν από διαβήτη.
 

Η ιδιότητα των υδατοδιαλυτών φυτικών ινών να μειώνουν την ποσότητα λιπαρών που απορροφούνται στο σώμα, δρα ευεργετικά σε άτομα με επιβαρυμένο λιπιδαιμικό προφίλ και σύμφωνα με επιδημιολογικές και κλινικές μελέτες οι φυτικές ίνες βοηθούν στην πρόληψη της στεφανιαίας νόσου και γενικότερα καρδιαγγειακών νόσων γιατί παρουσιάστηκε μείωση την ολικής χοληστερόλης του αίματος και της LDL χοληστερόλης.
 

Επίσης θα πρέπει να τονιστεί η συμβολή των φυτικών ινών στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας λόγω της αυξημένης αίσθησης κορεσμού που προκύπτει από την διόγκωση των ινών στον πεπτικό σωλήνα και την μειωμένη απορρόφηση λίπους.

Γεωργία Σπ. Πετράκη
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
Βιογραφικό σημείωμα