Σε νέα υψηλά κινήθηκαν οι δείκτες των αμερικάνικων χρηματιστηρίων την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ στα περισσότερα χρηματιστήρια του κόσμου έχουν καλυφθεί οι απώλειες που σημειώθηκαν με το Brexit. Σε κάθε περίπτωση όμως το επενδυτικό τοπίο τους επόμενους μήνες θα είναι αρκετά πιο περίπλοκο, αφού το αυξημένο πολιτικό ρίσκο αποτελεί πλέον καθοριστικό παράγοντα των οικονομικών εξελίξεων.
Τα βασικά θέματα που θα κληθούν να απαντήσουν οι επενδυτές είναι τα εξής :
Οι συνέπειες του Brexit στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Οι πιθανότητες για ύφεση στην Βρετανική οικονομία είναι αυξημένες ενώ στην Ε.Ε. αναμένεται κάποιου βαθμού ήπια επιβράδυνση, καθιστώντας την επιστροφή της στην ανάπτυξη προβληματική.
Η οικονομία των Η.Π.Α. δείχνει καταρχήν να επηρεάζεται λιγότερο από το Brexit και την επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η αμερικάνικη οικονομία έχει επιτύχει ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, έχει μειώσει την ανεργία στα προ κρίσης επίπεδα (4.7%) ενώ στον τομέα των υπηρεσιών έχει αρχίσει να εμφανίζονται οι πρώτες ήπιες πληθωριστικές τάσεις.
Το στοίχημα λοιπόν είναι η βελτίωση αυτή να περάσει και στην αγορά εργασίας οδηγώντας σε άνοδο των μισθών και αναζωπύρωση των πληθωριστικών προσδοκιών.
Η κατάσταση στις αναδυόμενες αγορές σταθεροποιήθηκε τους τελευταίους μήνες ως απόρροια της σταθεροποίησης των τιμών του πετρελαίου σε υψηλότερα επίπεδα και της βελτίωσης της κατάστασης στην Κίνα. Το βασικό ρίσκο για τις αναδυόμενες αγορές τους επόμενους μήνες βρίσκεται θα έρθει από την άνοδο των αμερικανικών επιτοκίων, η οποία συνοδευόμενη από ενίσχυση του δολαρίου θα προκαλέσει πιθανότατα νέες αναταράξεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες των αναδυόμενων αγορών καθώς και εκροές κεφαλαίων.
Η παρατεταμένη αδυναμία του τραπεζικού κλάδου σε όλο τον κόσμο. Σε ένα περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων, με αυξημένες κανονιστικές υποχρεώσεις, οι τράπεζες θεωρούνται πλέον καταστροφείς αξίας. Περισσότερο ανησυχητική είναι η κατάσταση των ευρωπαϊκών τραπεζών, με προεξέχον θέμα την ανακεφαλαιοποίηση των ιταλικών τραπεζών. Οι αμερικάνικες τράπεζες δείχνουν να είναι σε καλύτερη κατάσταση τόσο από την πλευρά της κεφαλαιακής επάρκειας όσο και από πλευρά της κερδοφορίας.
Η ισχυροποίηση του λαϊκισμού σε όλο τον κόσμο αποτελεί ένα ανησυχητικό φαινόμενο που μπορεί να επιφέρει απροσδιόριστες εξελίξεις. Το Brexit ήταν μόνο η αρχή. Οι εθνικιστικές τάσεις ενισχύονται σε όλη την Ευρώπη, στον Βορρά με την μορφή της ακροδεξιάς και στο Νότο με την μορφή της αριστεράς. Τους επόμενους 12-18 μήνες έχουμε μπροστά μας αρκετά ενδιαφέρουσες εκλογικές αναμετρήσεις όπως την προεδρική αναμέτρηση στις Η.Π.Α. τον Νοέμβριο και τις εκλογές σε Γαλλία και Γερμανία το 2017.
Οι επιλογές για επενδύσεις που να μπορούν να προσφέρουν ικανοποιητικές αποδόσεις θα είναι ολοένα και πιο δύσκολες στο εγγύς μέλλον. Βιώνουμε μία περίοδο χαμηλών αποδόσεων, όπου η όποια άνοδος των τιμών τροφοδοτείται κυρίως από την χαλαρή νομισματική πολιτική διεθνώς. Η αποτελεσματικότητα όμως της νομισματικής πολιτικής να ωθήσει τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων σε υψηλότερα επίπεδα έχει αρχίσει να αμφισβητείται από τις αγορές. Οι αυξημένες διακυμάνσεις θα είναι το κύριο χαρακτηριστικό των αγορών στο εγγύς μέλλον.