Η έκθεση αυτή, που οργανώθηκε με χρηματοδότηση της πολιτειακής κυβέρνησης, παρουσιάζει την ιστορία των Ελλήνων μεταναστών που έφτασαν στην Αυστραλία στη δεκαετία του 1950 και \”φιλοξενήθηκαν\” στο Κέντρο της Μπονεγκίλα.
\”Η έκθεση αυτή είναι για σας. Είστε εσείς\”, είπε συγκινημένος ο κ. Κότσιρας ενώ ο δήμαρχος της Wodonga σημείωσε: \”Για μας οι Έλληνες της περιοχής μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας μας. Η Ελληνική Κοινότητα είναι η κοινότητά μας\”.
Σήμερα το κέντρο αυτό, στους χώρους του οποίου πέρασαν εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες δεν λειτουργεί.
Λειτουργεί όμως εκεί μουσείο και ένα τμήμα του είναι αφιερωμένο στην ελληνική παρουσία. Η έκθεση \”Από τον Πετρώνη και την Αικατερίνα στον Πήτερ και την Κάθριν – Ελληνικά ταξίδια μέσω της Μπονεγκίλα\” στο Bonegilla Migrant Experience λειτουργεί καθημερινά από τις 10 έως τις 4 , εφτά ημέρες την εβδομάδα. Για την ιστορία να υπενθυμίσουμε πως οι πρώτοι Έλληνες έφτασαν στην Μπονεγκίλα προς το τέλος του Φλεβάρη του 1953.
Ήταν μια ομάδα 77 ατόμων, οι πρώτοι από μια ομάδα 500 Ελλήνων αγροτών που θα έφταναν μέσω της Επιτροπής ICEM και ο ερχομός των οποίων ολοκληρώθηκε στα μέσα Ιουλίου του ίδιου χρόνου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αν και η Ελληνική Κοινότητα πίεζε την αυστραλιανή κυβέρνηση να αυξήσει τον αριθμό μεταναστών από την Ελλάδα, δεν έβλεπε με καλό μάτι τη φιλοξενία τους στον πρώην Στρατιωτικό Καταυλισμό.
Πιο συγκεκριμένα, συμβούλευε τους νεοφερμένους να αποφεύγουν την Μπονεγκίλα έστω και για προσωρινή διαμονή.
Ωστόσο, αυτή την περίοδο, 120.00 νεοφερμένοι φιλοξενήθηκαν και, στη συνέχεια, τακτοποιήθηκαν σε εργασία.
Το 1953 ο υπουργός Μετανάστευσης, Χάρολντ Χολτ, επισκέφτηκε τους καλοκαιρινούς μήνες την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, και διαβεβαίωσε τις κυβερνήσεις των ενδιαφερόμενων χωρών, ότι η Αυστραλία θα δεχόταν σύντομα και άλλους μετανάστες.
Το δε υπουργείο Εργασίας και Εθνικών Υπηρεσιών (Department of Labour & National Services) μέσω των επαρχιακών Γραφείων, ανέλαβε την εξεύρεση εργασίας. Μερικοί εργοδότες, ζητούσαν εξειδικευμένους εργάτες ή από συγκεκριμένη εθνικότητα. Κατά κανόνα όμως ζητούσαν εργατικά χέρια, πλήρωναν τον βασικό μισθό, με ή χωρίς διαμονή, και πιθανότητα γινόταν λόγος για υπερωρίες. Φυσικά, επρόκειτο για τις πιο σκληρές εργασίες. Όπως κατασκευές δρόμων και σιδηροδρομικών γραμμών, υδατοφράγματα, ηλεκτρικούς σταθμούς κ.λπ., στις πιο απομονωμένες περιοχές. Οι φιλοξενούμενοι είχαν το δικαίωμα να αρνηθούν την προσφερόμενη εργασία έως δυο φορές. Αν δεν γινόταν αποδεκτή και Τρίτη φορά, τότε υπήρχε φόβος να χάσουν τα ωφελήματα των Κοινωνικών Υπηρεσιών. Και, φυσικά, τους υπενθύμιζαν ότι μέρος της συμφωνίας ήταν να αποδεχτούν εργασία για δυο χρόνια.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα των νεαρών τότε μπαμπάδων, ήταν ο αποχωρισμός από την οικογένεια τους.
Σε γενικές γραμμές, η εργασία που προσφερόταν στους Έλληνες στην Μπονεγκίλα, δεν ήταν αρεστή στην ελληνική παροικία της Αυστραλίας.
Επίσης, οι περισσότεροι που είχαν εγκατασταθεί στους Αντίποδες πριν τον πόλεμο και είχαν δικές τους επιχειρήσεις, τα γνωστά καφέ, που λειτουργούσαν ως οικογενειακές επιχειρήσεις, φοβόντουσαν μήπως οι καινούργιοι επιβληθούν επαγγελματικά των παλαιών.
Ωστόσο, πολλοί εργάτες αποδέχονταν οποιαδήποτε εργασία, για να σπάσουν το συμβόλαιο, και με στόχο να εγκατασταθούν σε μεγαλούπολη.
Αξίζει να αναφερθεί ότι, τόσο η ICEM όσο και η κυβέρνηση της Ελλάδας, ήταν αποφασισμένοι να επιτύχει το πρόγραμμα.
Τον Μάιο του 1953 ο Εργατικός Σύνδεσμος \”Δημόκριτος\” με βάση τη Μελβούρνη που είχε διασυνδέσεις με το Κουμμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, δεν μοιραζόταν την αισιοδοξία των Αρχών, όσον αφορά την ζήτηση εργατικών χεριών και την καταλληλότητα των χώρων της Μπονεγκίλα. (Bonegilla Reception and Training Centre).
Έτσι, τον Απρίλη δημιούργησε την Πανελλήνια Ανακουφιστική Επιτροπή Ανεργίας και Αρρώστιας (Panhellenic Relief Unemployment and Sickness Committee) για βοήθεια νεοφερμένων συμπατριωτών μας.
Μάλιστα, τον Μάιο, λίγο μετά την επιστροφή των εργατών από τη συγκομιδή των φρούτων, ο \”Δημόκριτος\” είχε διορίσει τρία άτομα και φωτογράφο, να διεξάγουν έρευνα και να καταγράψουν τα παράπονα. Πράξη που βρήκε αντίθετους τους αξιωματούχους του Κέντρου, που πίστευαν ότι το ενδιαφέρον του Συνδέσμου, ήταν περισσότερο πολιτικό, παρά αλληλεγγύης. Επιπλέον, είχαν ενδοιασμούς, μήπως φωτογραφίες με άτομα, ενδεχομένως χωρίς παπούτσια ανησυχούσαν τις Αρχές.
Ωστόσο, το Κέντρο εκτίμησε οποιαδήποτε βοήθεια προερχόταν από την ελληνική παροικία, μέσω του Συνδέσμου και διένειμε τις κουβέρτες και τον ρουχισμό που προσέφεραν. Τον Ιούνιο του 1953 ακόμα μια δήλωση ενδιαφέροντος πρόνοιας για τους Έλληνες της Μπονεγκίλα ήλθε στο προσκήνιο.
Μέλη του \”Δημόκριτου\” μοίρασαν φυλλάδια σε νεοφερμένους, με τα οποία τους πληροφορούσαν για τις τραγικές συνθήκες στην Μπονεγκίλα. Την χαρακτήριζαν ως απομονωμένη, ότι προσφέρει λιτό φαγητό και διαθέτει ανεπαρκή μέριμνα για τα παιδιά και τους αρρώστους. Και το χειρότερο, η κυβέρνηση δεν φρόντιζε να τους βρει εργασία Μόνο βραχυπρόθεσμη και εποχιακή. Η προσφερόμενη σε μακροπρόθεσμη βάση ήταν βαριά, ή για την κοπή ξύλων.
Συμπερασματικά, για όσους έκαναν στάση στη Μπονεγκίλα το 1953, το άμεσο μέλλον δεν προβλεπόταν και τόσο ευοίωνο. Ωστόσο, ο χώρος, παραμένει στενά συνδεδεμένος με την άφιξη πολλών συμπατριωτών μας και είναι αναπόσπαστο κομμάτι και της δικής μας Ιστορίας.
Το 2007, το πασίγνωστο Μπλοκ 19 όπου γινόταν η υποδοχή, αφού από εδώ είχε αρχίσει το ταξίδι ζωής στην Αυστραλία, πήρε μια θέση στον κατάλογο των αυστραλιανών κτιρίων Εθνικής Κληρονομιάς.
(ΑΠΕ)