Λίγες μέρες πριν τις γιορτές πολλούς τους πιάνει ο πανικός να χάσουν τα περιττά σε μικρό χρονικό διάστημα ακολουθώντας εξαντλητικές δίαιτες με σκοπό να έχουν το περιθώριο να φάνε όσο το δυνατόν περισσότερο και χωρίς τύψεις τα Χριστούγεννα. Βεβαίως, το κόστος μιας τόσο στερητικής διατροφής είναι η απώλεια υγρών και μυϊκής μάζας, κατά συνέπεια η πτώση του μεταβολισμού.
Ένα από τα συχνότερα λάθη που κάνουμε αυτό το διάστημα είναι η λανθασμένη νοοτροπία μας ότι τα χριστουγεννιάτικα γλυκά και τα φαγητά δεν μπορούμε να τα δοκιμάσουμε σε άλλη περίοδο του χρόνου, με αποτέλεσμα να μας πιάνει βουλιμία.
Λίγο πριν τις γιορτές, αλλά και κατά τη διάρκεια αυτών πολλοί είναι αυτοί που αγχώνονται για το κατά πόσο κινδυνεύει η σιλουέτα τους από την κατανάλωση των εορταστικών εδεσμάτων. Αναρωτιούνται «μπορώ να φάω χωρίς τύψεις το γλυκό που θα μου προσφέρουν τα Χριστούγεννα ή θα παχύνω;».
Η απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι πως φυσικά μπορούμε να απολαύσουμε όλες τις χριστουγεννιάτικες λιχουδιές χωρίς να πάρουμε παραπάνω κιλά και πάνω από όλα να τα τρώμε και να τα απολαμβάνουμε χωρίς άγχος και τύψεις. Αυτό συμβαίνει μόνο όταν υπάρχει ένα μέτρο στη διατροφή μας, αφού ακόμα και σε ένα διαιτητικό πρόγραμμα κατάλληλα προσαρμοσμένο μπορούμε να συμπεριλάβουμε όλες τις λιχουδιές και συγχρόνως να χάνουμε κιλά.
Πέρα από το μέτρο που πρέπει να έχουμε όσον αφορά την κατανάλωση γλυκών και φαγητών τις μέρες αυτές, ένα άλλο μυστικό που μπορεί να μας βοηθήσει να μην πάρουμε βάρος είναι ο τρόπος παρασκευής αυτών. Ίσως, η ζάχαρη που περιέχουν τα γλυκά να μην είναι τόσο πρόβλημα όσο το λίπος, αφού 1 γραμμάριο ζάχαρης αποδίδει 4 θερμίδες, ενώ 1 γραμμάριο λίπους 9 θερμίδες.
Το λίπος που χρησιμοποιείται το οποίο κατά βάση είναι βούτυρο, αλλά και τα λάδια που κατά την παρασκευή των γλυκισμάτων υφίστανται επεξεργασία είναι κύριες πηγές κορεσμένων και trans λιπαρών, δηλαδή μιας κατηγορίας λιπαρών που έχουν ενοχοποιηθεί για διάφορα καρδιοαγγειακά νοσήματα.
Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι δεν θα δοκιμάσουμε τα παραδοσιακά μας τσουρέκια ή μελομακάρονα ή τόσα άλλα παραδοσιακά γλυκίσματα, ούτε πως θα πάθουμε έμφραγμα αν φάμε κάτι από αυτά, αλλά πως η μεγάλη και υπερβολική κατανάλωση τους θα μπορούσε να θέσει τον εαυτό μας σε κίνδυνο. Η κατανάλωση 1-2 γλυκών ημερησίως στην περίοδο των γιορτών είναι κάτι που και την υγεία μας δεν επιβαρύνει, αλλά το να τσιμπάμε συνέχεια μελομακάρονα, σοκολατάκια, κουραμπιέδες, δίπλες … είναι υπερβολή.
Αυτό, λοιπόν, που μπορούμε να κάνουμε είναι να αντικαταστήσουμε κάποιο ή κάποια από τα γνωστά υλικά με κάποια άλλα ελάχιστα παχυντικά και πιο υγιεινά. Για παράδειγμα, αντί για μπέικον μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε καπνιστή ή βραστή γαλοπούλα, αντί για μαγιονέζα με όλα τα λιπαρά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μαγιονέζα με χαμηλά λιπαρά ή ακόμα καλύτερα γιαούρτι με 1-2% λιπαρά. Το βούτυρο μπορεί να αντικατασταθεί με ελαιόλαδο, ενώ η κρέμα γάλακτος με αυτή με χαμηλά λιπαρά ή και με γάλα εβαπορέ με χαμηλά λιπαρά.
Η γεμιστή γαλοπούλα είναι το κυρίως γεύμα των ημερών. Αν και η γαλοπούλα ανήκει στην κατηγορία των άπαχων κρεάτων και είναι πλούσια σε πρωτεΐνη, όταν είναι γεμιστή τότε όλη η ποσότητα του λίπους που έχει απορροφάται από τη γέμιση. Μία λύση είναι να μαγειρέψετε ξεχωριστά τη γαλοπούλα από τη γέμιση, ενώ η άλλη λύση και πιθανόν πιο εφικτή είναι να τα μαγειρέψετε μαζί αλλά να μην βάλετε καθόλου λάδι ή βούτυρο στη γέμιση αφού το ίδιο το κρέας της γαλοπούλας θα βγάλει λίπος. Στη γέμιση μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μικρότερη ποσότητα από εντόσθια και μέτρια ποσότητα από κάστανα και κουκουνάρια.
Μπορείτε, επίσης, να αυξήσετε την ποσότητα των λαχανικών όπως πιπεριές, καρότο, μανιτάρια, καθώς και των φρούτων όπως μήλα, σταφίδες και δαμάσκηνα. Ψήστε τη γαλοπούλα και τις πατάτες που θα τη συνοδεύουν χωρίς επιπλέον προσθήκη λαδιού ή βουτύρου, αφού το λίπος της γαλοπούλας θα καλύψει και τις πατάτες. Όταν την φάτε αφαιρέστε την πέτσα και το ορατό λίπος. Με αυτό τον τρόπο θα πάρετε λιγότερα λιπαρά και θα ψήσετε πιο καλά τη γαλοπούλα.
Μία άλλη λύση για να μην καταναλώσουμε πολύ γαλοπούλα και γέμιση είναι να συνοδεύσουμε την γαλοπούλα με διάφορα είδη σαλάτας τα οποία θα στολίσουν το τραπέζι μας αλλά και θα μας χορτάσουν χωρίς να μας παχύνουν.
Τις μέρες αυτές δεχόμαστε προσκλήσεις για φαγητό από φίλους και συγγενείς είτε στα σπίτια τους είτε σε εστιατόρια και ταβέρνες.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να επιλέξουμε από τον κατάλογο ψητό κρέας όπως γαλοπούλα ή κοτόπουλο ή ψαρονέφρι, αρκετή σαλάτα για να χορτάσουμε και να επιλέξουμε να φάμε είτε λίγο ψωμί είτε λίγο ρύζι που συνοδεύει συνήθως το κρέας είτε πατάτες κατά προτίμηση ψητές ή βραστές ή έστω ελάχιστες τηγανιτές.
Τα μεζεδάκια αυτών των ημερών μάς κάνουν δύσκολο τον έλεγχο του τσιμπολογήματος. Ένα μέτριο κομμάτι τυρόπιτα ή κρεατόπιτα περιέχει τουλάχιστον 250 θερμίδες και μην ξεχνάμε πώς είναι δύσκολο να περιοριστούμε μόνο στο ένα κομμάτι ή μόνο στην πίτα. Για αυτόν τον λόγο, προσπαθήστε να μην είστε κοντά σε τέτοια μεζεδάκια και να εξασφαλίσετε να έχετε υγιεινές επιλογές ή αν αυτό είναι δύσκολο τουλάχιστον να φάτε ελάχιστα μεζεδάκια και λίγο φαγητό για να μετριάσετε τις θερμίδες.
Το αλκοόλ αυτές τις μέρες έχει την τιμητική του. Οι θερμίδες που παίρνουμε από τα ποτά είναι πολλές, γι’ αυτό αν γνωρίζετε ότι κάποιες μέρες στην εβδομάδα θα πιείτε αλκοόλ, κρατηθείτε και μην πιείτε τις υπόλοιπες. Για να καταναλώσετε αλκοολούχα ποτά με μέτρο μπορείτε να αναμίξτε το ποτό σας (κρασί, ουίσκι, βότκα κ.α.) με σόδα ή αναψυκτικό χωρίς ζάχαρη. Με αυτό τον τρόπο το ποτό σας θα διπλασιαστεί σε όγκο και θα διαρκέσει περισσότερο. Προσοχή στα σφηνάκια τα οποία αν και έχουν μικρό όγκο είναι πλούσια σε θερμίδες.
Οι ξηροί καρποί αποτελούν πολύ συχνά το κύριο συνοδευτικό των αλκοολούχων ποτών. Αν και οι περισσότεροι περιέχουν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά για τον ανθρώπινο οργανισμό, έχουν εντούτοις πολλές θερμίδες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει να καταναλώνονται και αυτοί με μέτρο. Επίσης, όταν είναι αλατισμένοι είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε νάτριο. Τρόφιμα πλούσια σε νάτριο ενοχοποιούνται για αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Τα φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα είναι μια νόστιμη επιλογή για συνοδευτικά. Επίσης, λαχανικά όπως το καρότο, αλλά και σάλτσες όπως το τζατζίκι, μπορούν επίσης να αποτελέσουν συνοδευτικά με χαμηλές θερμίδες.
Παραπάνω δόθηκαν μερικές συμβουλές για το πώς θα μπορούσατε να αποφύγετε κάποιες περιττές θερμίδες τις ημέρες των Χριστουγέννων. Δεν χρειάζεται καθόλου άγχος και πανικός για το πως θα μας βρει ο καινούριος χρόνος όσον αφορά τα κιλά μας. Ας μην είμαστε, λοιπόν, διστακτικοί στο να δοκιμάσουμε τα γλυκά και τα φαγητά των Χριστουγέννων από τον φόβο μήπως παχύνουμε.
Το μόνο που χρειάζεται είναι μικρή προσοχή στην ποσότητα και στον τρόπο παρασκευής τους και θα δείτε πως τα αποτελέσματα θα είναι ευχάριστα μετά το τέλος των γιορτών. Με τον τρόπο αυτό θα είμαστε σίγουροι ότι ακόμα και στις γιορτές μπορούμε να ζούμε χωρίς στερήσεις και τύψεις, αλλά και χωρίς να επιβαρύνουμε το σώμα μας και πάνω από όλα να απολαμβάνουμε κάθε νόστιμη γεύση.
Ελευθερία Ε. Ρέντζιου
Κλινικός Διατροφολόγος – Διαιτολόγος, Μ. Μed. Sci.
Βιογραφικό σημείωμα