Ως παιδιά έχουμε ανάγκη για την επιβίωση μας, τη φροντίδα και τη στήριξη του οικογενειακού μας περιβάλλοντος. Τα θετικά συναισθήματα που βιώνουμε ως βρέφη, ακόμα, είναι σημαντικά καθώς μας χαράζουν μνήμες, τις οποίες, ίσως αργότερα, προσπαθήσουμε να αναβιώσουμε. Όταν το βρέφος, για παράδειγμα, αισθάνεται πως καλύπτεται η ανάγκη του για τροφή, αισθάνεται ταυτόχρονα πως το αγαπούν και το προστατεύουν. Ερχόμαστε στον κόσμο απόλυτα εξαρτώμενοι από τους φροντιστές-γονείς μας προκειμένου να επιβιώσουμε.

Όπως καταλαβαίνει κανείς, όσο αδύνατο είναι να πάψει να τρέφεται κάποιος σωματικά, άλλο τόσο αδύνατο είναι να πάψει να τρέφεται ψυχολογικά. Πολλές φορές, από φόβο μήπως χάσουμε την αγάπη και τη στήριξη των γονιών μας, προσπαθούμε να οικειοποιηθούμε στοιχεία του περιβάλλοντος ως δικά μας. Κάτι που μοιάζει με την κατάποση ολόκληρης της τροφής, όπως τη δεχόμαστε, χωρίς μάσημα ή επεξεργασία.

Κατά την παιδική μας ηλικία δε μπορούμε να διαφοροποιήσουμε τον εαυτό μας από το περιβάλλον κι έτσι δεχόμαστε κάθε πληροφορία η οποία μας παρέχεται. Μεγάλώνοντας όμως και αναπτύσσοντας την κριτική μας ικανότητα όπως και την ικανότητα αυτουποστήριξης μας, έχουμε τη δυνατότητα να δοκιμάζουμε και να πειραματιζόμαστε, να κρατάμε ό,τι μας είναι χρήσιμο και να αποβάλλουμε ό,τι θεωρούμε περιττό για τη ζωή μας.

Ως ενήλικες λοιπόν, μπορούμε να έχουμε επίγνωση και συνείδηση των πραγματικών μας αναγκών και επιθυμιών με αποτέλεσμα τη δυνατότητα και την ελευθερία επιλογής. Όταν αυτή η διαδικασία παρεμποδιστεί και δεν ολοκληρωθεί, το άτομο συνεχίζει να κρατά αλλά και να καταπίνει στοιχεία του περιβάλλοντος, τα οποία τις περισσότερες φορές δεν του ταιριάζουν, καταπονώντας έτσι τον ίδιο του τον εαυτό.

Πίσω από αυτή τη συμπεριφορά υπάρχει ο φόβος της διαφοροποίησης, η οποία (διαφοροποίηση) ερμηνεύεται ως κάτι αρνητικό. Έτσι, πολλοί άνθρωποι όταν ακούν τη λέξη διαφοροποίηση και διαχωρισμός σκέφτονται πως κάτι φτάνει στο τέλος του.

Όταν όμως το άτομο δε μπορεί να διαχωρίσει τον εαυτό του από το περιβάλλον, δεν έχει πραγματική αίσθηση του «ποιος είναι», δε γνωρίζει τον εαυτό του και την αξία της μοναδικότητας του. Τα άτομα που οικειοποιούνται ξένα στοιχεία ως δικά τους, προσπαθούν να ικανοποιήσουν τους άλλους και υποφέρουν από συνεχείς εσωτερικές συγκρούσεις και δυσκολεύονται να αναπτύξουν την προσωπικότητα τους.

Μπορούμε λοιπόν να αντιπαραβάλλουμε αυτή τη διαδικασία με εκείνη της αποδόμηση της τροφής, στην οποία σημαντικό ρόλο έχει το να μασήσω την τροφή που εισέρχεται στο στόμα μου. Το μάσημα είναι απαραίτητη ενεργητική διαδικασία προκειμένου να αφομοιώσει κανείς τα συστατικά της τροφής.

Αν το άτομο δε μασήσει και αποδομήσει την τροφή του, αλλά την καταπιεί ολόκληρη, θα νιώσει πόνο και βάρος. Όπως ακριβώς γίνεται στην περίπτωση που καταπιεί ξένες πληροφορίες, ανάγκες, επιθυμίες και τρόπους συμπεριφοράς.

Το αποτέλεσμα θα είναι μια συνεχής σύγκρουση κι ένας αγώνας οικειοποίησης αυτών που ουσιαστικά δεν του ανήκουν. Με λίγα λόγια μια συνεχής μάχη με τον ίδιο του τον εαυτο…

Ελευθερία Πολυζώη
Ψυχολόγος-Κοινωνιολόγος

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook