Κυκλοφορούν προσεκτικά. Σε εξαιρετικά φυλαγμένους ιδιωτικούς χώρους. Σαν να θέλουν να περάσουν απαρατήρητοι.
Αυτό θα έπρεπε να θεωρηθεί αυτονόητο. Να το περιμέναμε. Οι λαοί γίναμε εκατομμύρια. Δεν είναι εύκολο, πια, να προσεγγίσεις και τον τελευταίο εκλογέα. Η τεχνολογία μπορεί. Αυτό ως αρχή είναι θετικό. Η τεχνολογία μπορεί να κάνει προσιτό το οποιοδήποτε μήνυμα. Απελευθερώνει το μήνυμα. Και επιτρέπει πολλούς πομπούς. Και πάμπολλους δέκτες.
Η πολιτική είναι ουσιαστικά και κυρίως μήνυμα. Οι πολιτικοί έχουν ανάγκη από το μήνυμα. Οι υλικές πράξεις διαχείρισης του μηνύματος περνάνε σε δεύτερη μοίρα. Σε μας απέκτησαν τερατώδεις διαστάσεις δύο παραμορφωτικά γεγονότα.
Το πρώτο. Από το 1989 οι πολιτικοί απελευθέρωσαν τις συχνότητες. Χωρίς κανόνες. Αυτό ανέτρεψε τις σχέσεις πολιτικής και μέσων επικοινωνίας. Οι πολιτικοί έπαυσαν να ελέγχουν και να κυριαρχούν στην εικόνα τους. Την διαχειρίζονται τα ΜΜΕ.
Το δεύτερο. Η πολιτική απαξιώθηκε. Κυρίως τα τελευταία χρόνια. Η οικονομική κρίση επιτάχυνε την απαξίωση. Οι πολιτικοί λοιδορούνται. Τους εμπαίζουν. Τους προπηλακίζουν. Αρκετές φορές με χυδαιότητα. Και η χυδαιότητα δεν κάνει διακρίσεις. Εκτοξεύεται επί δικαίων και αδίκων.
Αυτή η προεκλογική περίοδος υποφέρει. Ενώ η ερχόμενη κορυφαία έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας έχει ιστορικές διαστάσεις, ο αναγκαίος πολιτικός και κομματικός ανταγωνισμός είναι καχεκτικός.
Οι αρχηγοί των κομμάτων δεν συνδιαλέγονται μεταξύ τους. Περιορίζονται στα κομματικά ή στενά επιλεγμένα ακροατήρια. Και τον διάλογο τον αναλαμβάνει ο ηλεκτρονικός και έντυπος τύπος. Ο υπεύθυνος του μοντάζ και ο υπεύθυνος ύλης. Αυτός συντάσσει και επιβάλλει τους κανόνες. Οι προβολείς κατέβηκαν από τα μπαλκόνια. Οι αφίσες είναι ελάχιστες. Τα κομματικά γραφεία είναι άδεια. Αν, φυσικά, δεν έχουν υποστεί την εξευτελιστική διαδικασία της έξωσης. Και οι μόνοι, που εργάζονται, είναι οι επικοινωνιολόγοι. Χρησιμότατοι ειδικοί. Αν δεν έχουν, και αυτοί ! αποχωρήσει από την πολιτική μετά την πρώτη τους νεότητα.
Χωρίς άμεση επικοινωνία ανάμεσα στους πολιτικούς και στον λαό δεν διαμορφώνονται τα αποφασιστικά κριτήρια διαμόρφωσης της κρίσης του εκλογέα. Ευκολότερα, παρά ποτέ, ο πολίτης μετατρέπεται σε παθητικό δέκτη του κατασκευασμένου μηνύματος. Και του επικοινωνιολόγου.
Αυτό είναι από τα μεγάλα προβλήματα αυτής της αναμέτρησης. Δεν έχουμε κριτήρια, ούτε παράγοντες διαμόρφωσης της απόφασης του πολίτη και της συναπόφασης του Λαού μας, πέρα από το θυμικό. Ο Λαός μας είναι θυμωμένος. Ο Λαός μας είναι οργισμένος και αγανακτισμένος.
Σε πολλούς συμπολίτες μας κυριαρχεί ο φόβος. Όχι μόνο εκείνος της αύριον. Αλλά και εκείνος της έκθεσής του στη γνώμη και στη συμπεριφορά των άλλων. Μιμείται χωρίς να εμπνέεται. Συμμορφώνεται χωρίς προηγούμενη λογική επεξεργασία. Χωρίς δική του διανοητική και συνειδησιακή σύμπραξη και συμμετοχή.
Νοσταλγώ τα καφενεία. Λίγο πριν χωριστούν σε κόκκινα, πράσινα και μπλε. Ο λόγος ήταν αφτιασίδοτος. Ήταν γνήσιος. Ειλικρινής. Δεν με ενοχλούσε η επιθετικότητά του. Ήταν σοφός. Γιατί είχε επιχειρήματα. Γιατί, στην πράξη, είχε θέση, αντίθεση και, τελικά, σύνθεση. Νοσταλγώ τα μπαλκόνια. Λίγο πριν τα σκεπάσουν ή τα παραμορφώσουν οι πλαστικές σημαίες και τα πλαστικά λάβαρα.
Ο πολιτικός δεν μπορούσε να κρύψει το πρόσωπό του. Και κανένας δεν μπορούσε να διαμεσολαβήσει στη σχέση του με τον Λαό.
Σ’ αυτές τις εκλογές δεν μετριέται μόνο ο θυμός και ο φόβος.
Ούτε μόνο επιλέγονται οι προτάσεις διακυβέρνησης της χώρας.
Αξιολογείται και η πολιτική μας συμπεριφορά. Ιστορικά.
Αντώνης Βγόντζας
Υποψήφιος βουλευτής Ηρακλείου ΠΑΣΟΚ