Ο γρήγορος ρυθμός ζωής, κυρίως στις πόλεις, το επιβαρρυμένο πρόγραμμα του σχολείου και των φροντιστηρίων, οι αθλητικές ή άλλες δραστηριότητες των εφήβων δυσκολεύουν το διατροφικό τους πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να τρώνε πρόχειρα φαγητά για να καλύψουν την πείνα τους. Σάντουιτς, πατατάκια, σουβλάκια, πίτσες, κρουασάν, τυρόπιτες είναι από τα πιο συνηθισμένα φαγητά που βρίσκουν εύκολα οι νέοι για να «κόψουν την πείνα τους».
Ενώ, λοιπόν, τα φαγητά αυτά είναι νόστιμα και εύκολα στο να τα βρούνε, έχουν πολλές θερμίδες και είναι πολύ αλμυρά. Αυτό σημαίνει γρήγορη αύξηση του σωματικού βάρους, αλλά και της αρτηριακής πίεσης που είναι πολύ συχνό φαινόμενο στους νέους πλέον.
Εάν οι έφηβοι μπορούσαν να μειώσουν την καθημερινή κατανάλωση αλατιού κατά 3 γραμμάρια, θα είχαν, ίσως, μεγάλες πιθανότητες να μειώσουν τον πιθανό κίνδυνο για υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακή νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο στην ενήλικη ζωή τους σύμφωνα με έρευνα της Αμερικάνικης Εταιρείας Καρδιολογίας (Αmerican Heart Association).
Η ημερήσια συνιστώμενη ποσότητα πρόσληψης νατρίου είναι περίπου 1,5 γραμμάρια. Σχεδόν το 80% του αλατιού που καταναλώνουν καθημερινά οι έφηβοι προέρχεται από επεξεργασμένες ή έτοιμες τροφές, εκ των οποίων 35% είναι ψωμί, δημητριακά και αρτοσκευάσματα.
Το αλάτι, λοιπόν, βρίσκεται τις περισσότερες φορές κρυμμένο στο ψωμί, στα δημητριακά, στα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, στα καρυκεύματα και, φυσικά, στα φαγητά των fast foods. Το περισσότερο από το αλάτι που καταναλώνουν οι νέοι σήμερα δεν προέρχεται από την αλατιέρα, αλλά από αυτό που προϋπάρχει ήδη στο φαγητό τους.
Οι έφηβοι τρώνε καθημερινά πολλά αλμυρά τρόφιμα, όπως πίτσες, πατατάκια, σάντουιτς, φθάνοντας κατά μέσο όρο τα 9 γραμμάρια αλάτι την ημέρα. Αυτή η ποσότητα αλατιού ίσως είναι και η μεγαλύτερη στην ζωή ενός ανθρώπου, σύμφωνα με ερευνητές.
Μια ομάδα ερευνητών πραγματοποίησαν ένα πολύπλοκο μοντέλο ανάλυσης μέσω υπολογιστή κατά το οποίο έπρεπε να μειώσουν σε εθνικό επίπεδο την κατανάλωση αλατιού που προσλαμβάνουν οι έφηβοι από τα επεξεργασμένα τρόφιμα, κατά 3 γραμμάρια. Μια πιθανή μείωση της ποσότητας του αλατιού που έχει ήδη προστεθεί στο φαγητό ίσως να ωφελούσε τους έφηβους να ζήσουν περισσότερα χρόνια χωρίς υπέρταση.
Η μείωση της κατανάλωσης αλατιού κατά 1 γραμμάριο την ημέρα, θα μείωνε τη συστολική πίεση κατά 0,8mm Hg, και έτσι, με τη μείωση του αλατιού στη διατροφή των εφήβων από 9 περίπου γραμμάρια σε 6 θα ωφελούσε τους νέους οδηγώντας τους κοντά στα επιθυμητά επίπεδα. Αυτό θα σήμαινε μείωση των υπερτασικών εφήβων περίπου κατά 44 με 63%.
Η εμφάνιση υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών και εφήβων είναι πλέον ένα σημαντικό διατροφικό –και όχι μόνο- πρόβλημα καθώς το παχύσαρκο παιδί έχει μεγάλες πιθανότητες να παραμείνει παχύσαρκο και κατά την ενήλικη ζωή. Έτσι, περιορίζοντας την ποσότητα του αλατιού από την παιδική ηλικία, στην ηλικία των 35 έως 50, ο αριθμός των υπερτασικών ενηλίκων θα είχε μειωθεί κατά 30 έως 43%.
Μέχρι τη στιγμή που οι έφηβοι θα φτάσουν την ηλικία των 50 ετών θα έχουν επωφεληθεί, παρουσιάζοντας μια μείωση 7-12% σε στεφανιαία νόσο, 8-14% μείωση των καρδιακών και 5-8% εγκεφαλικών επεισοδίων.
Σύμφωνα, λοιπόν, με την έρευνα αυτή περιορίζοντας το αλάτι αλλά και τις αλμυρές τροφές μόνο κέρδος θα έχουν μελλοντικά οι έφηβοι. Τα προβλήματα υγείας, όπως αυξημένη πίεση ή προβλήματα της καρδιάς, αλλά και τα περιττά κιλά θα μειωθούν. Μια ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με άσκηση θα βελτιώσει τη ζωή και το σωματικό βάρος των εφήβων.
Ελευθερία Ε. Ρέντζιου
Κλινικός Διατροφολόγος – Διαιτολόγος, Μ. Μed. Sci.
(Βιογραφικό σημείωμα)