Οι «καυτοί» διάλογοι μεταξύ Βενιζέλου-Στουρνάρα, και τη Δευτέρα και την Τετάρτη, στις εξαιρετικής σημασίας συσκέψεις, ανέβασαν την ένταση και «σημάδεψαν» τη μολις 40 ημερών κυβέρνηση. Ο μείζων στόχος όμως, δηλαδή της παραμονής στην Ευρωζώνη, και ο κίνδυνος της χρεοκοπίας, ακόμη και εντός του Σεπτέμβρη, ανάγκασαν τους κυβερνητικούς εταίρους να επιστρέψουν εγκαίρως στην αναζήτηση του «άριστου μείγματος» (κατά τον Γ. Στουρνάρα) για την εξοικονόμηση των 11,5 δισ. μέσα στον Αύγουστο. Ταυτόχρονα, η βούληση των κ. Βενιζέλου και Κουβέλη να προτείνουν συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό, τελικώς, έφερε μεγαλύτερη κινητοποίηση για την προετοιμασία κορυφαίων πολιτικών ραντεβού με τους δανειστές μας.
Το πρωί της περασμένης Δευτέρας τίποτε δεν προμήνυε στο Μέγαρο Μαξίμου ότι λίγες ώρες αργότερα η κυβέρνηση θα κινδύνευε σοβαρά από «θερμοπληξία».
Η σύσκεψη των τριών πολιτικών αρχηγών, το απόγευμα της ίδιας μέρας, δεν ήταν ρουτίνας και όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια, διάσπαρτα «θερμά επεισόδια» παραλίγο να σπάσουν το «θερμόμετρο» της κυβερνητικής συνεργασίας. Ο Αντώνης Σαμαράς υποδέχτηκε τον Ευ. Βενιζέλο και τον Φώτη Κουβέλη στις 6 το απόγευμα ακριβώς, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας βρισκόταν ήδη στο Μέγαρο Μαξίμου για να ενημερώσει τον πρωθυπουργό για τις τελευταίες κουβέντες με την τρόικα.
Οι επικεφαλής Τόμσεν, Μαζούχ και Μορς που είχαν μια πρώτη αλλά σαφή εικόνα για την προετοιμασία του υπουργείου Οικονομικών σχετικά με την εξοικονόμηση των 11,5 δισ. ευρώ, είπαν σε κυβερνητικούς ότι θα παραμείνουν στην Αθήνα όσο χρειαστεί για το κλείδωμα του πακέτου. Διότι από τα δείγματα γραφής που είχαν στα χέρια τους φαινόταν ότι η Αθήνα είχε τη βούληση να μην καθυστερήσει και να δώσει τελική μορφή στο σχέδιο μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου.
«Η τρόικα είναι εδώ για να δει το πακέτο των μέτρων»
Καφέδες, χυμοί, τσάι και νερό περίμεναν λοιπόν τους τρεις πολιτικούς αρχηγούς στη μεγάλη τραπεζαρία στην αίθουσα συσκέψεων του Μαξίμου. Ο Γιάννης Στουρνάρας πήρε θέση στο τραπέζι, όπως και ο Γ. Βρούτσης. Εισηγήθηκε την πρότασή του για το σκληρό πακέτο μέτρων και τονίζοντας τα… μηδαμινά περιθώρια για ισοδύναμα. Δεν ξεστόμισε κάτι διαφορετικό στην πραγματικότητα από αυτά που είχε υπογραμμίσει λέξη λέξη, νωρίτερα, το πρωί στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ που πήγαν στο γραφείο του στο Σύνταγμα, άκουσαν από τον Γ. Στουρνάρα να αναλύει κεφάλαιο και… δισ., και αναχώρησαν χωρίς να αφήνουν ισοδύναμα εναλλακτικά. «Θα ενημερώσουμε και θα αποφασίσουν οι αρχηγοί μας», δεσμεύτηκαν Κουκουλόπουλος και Χατζησωκράτης. Και έτσι κι έγινε. Βενιζέλος και Κουβέλης αναζητούσαν ήδη την άλλη συνταγή.
Την πρωτοβουλία πήρε ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ. Σήκωσε το «πορτοκαλί» τηλέφωνο (λόγω της κυβερνητικής συνεργασίας έχουν τριψήφιο) και κάλεσε τον κ. Κουβέλη. Τα είπαν στο γραφείο του στη Βουλή (το πρωί της Δευτέρας) και συμφώνησαν να επιμείνουν στην ανάγκη στρατηγικού σχεδιασμού, του τύπου: διαπραγμάτευση τώρα, για την επιμήκυνση, γιατί το έργο δεν βγαίνει αλλιώς!
Το Μαξίμου διέρρεε από την προηγουμένη ότι δεν ανέμενε εξειδίκευση των μέτρων – «συμφωνία για το περίγραμμα, θα γίνει κι άλλη σύσκεψη», έλεγαν συνεργάτες του πρωθυπουργού. Φαίνεται όμως ότι είχαν υποτιμήσει την επιμονή του κ. Βενιζέλου για την επιμήκυνση και τη στρατηγική 2+2 χρόνια.
«Μπορούμε τώρα να διαπραγματευτούμε σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, η τρόικα, οι εταίροι δεν είναι αρνητικοί», φέρεται ότι είπε ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ για να εισπράξει… επιφωνήματα έκπληξης από Σαμαρά και Στουρνάρα. «Η τρόικα το έχει ξεκαθαρίσει, είναι εδώ με την εξουσιοδότηση να συμφωνηθεί το πακέτο των μέτρων», έσπευσε να επαναλάβει ο υπουργός Οικονομικών. Εγκυρες πληροφορίες «διευκρινίζουν» ότι ο Ευάγγελος Βενιζέλος δεν υποχωρούσε, πράγμα που έκανε τον Αντώνη Σαμαρά να παρέμβει εξηγώντας: «Δεν είναι δυνατόν να μείνει τέτοια εκκρεμότητα. Να τηλεφωνήσουμε στον Τόμσεν τώρα και να μας πει, όσο είμαστε εδώ όλοι μαζί, αν υπάρχει… χώρος στη συζήτηση για την παράταση».
«Τι λέτε; Είναι δυνατόν; Οτι θα τηλεφωνήσετε τώρα στην τρόικα να τη ρωτήσετε αν όντως έχουν εκφράσει αυτή την άποψη σε μένα; Είναι δυνατόν;», ρώτησε φανερά εκνευρισμένος ο Ευ. Βενιζέλος κοιτώντας στα μάτια, μία τον Α. Σαμαρά, μία τον Γ. Στουρνάρα.
Ο Φώτης Κουβέλης σε ρόλο πυροσβέστη, με ψυχραιμία και αργό λόγο, έσβησε την ένταση και απέτρεψε τη ρήξη. «Κακώς μιλάτε για μέτρα!», είπε στους δημοσιογράφους, αποχωρώντας λίγο αργότερα από το Μαξίμου ο Ευ. Βενιζέλος, αφήνοντας πίσω του εμβρόντητους τους συνεργάτες του Αντ. Σαμαρά, που έβλεπαν στην τηλεοπτική οθόνη τους τις δηλώσεις. Η απάντηση ήρθε από τον Γιάννη Στουρνάρα, που το 2007 στήριξε με σθένος την εκλογή στην ηγεσία του Ευ. Βενιζέλου – μάλιστα λέγεται ότι έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο για τη σύνταξη του οικονομικού μοντέλου που παρουσίασε ο νυν αρχηγός του ΠΑΣΟΚ.
Ενα βήμα πριν από την οριστική ρήξη στην κυβέρνηση
Ακολούθησαν δύο «καυτά» 24ωρα. Στις 9 το πρωί της Τρίτης οι πολιτικοί συντάκτες ενημερώνονταν με sms από το γραφείο του πρωθυπουργού ότι οι επικεφαλής της τρόικας είχαν συνάντηση με τον κ. Σαμαρά (και τους κ. Στουρνάρα και Σταϊκούρα). Η επίσημη εκδοχή ήθελε τον κ. Σαμαρά να ενδιαφέρεται για την κατάρτιση της έκθεσης της τρόικας. Η αλήθεια είναι άλλη. Ηθελε να βεβαιωθεί ότι η Αθήνα δεν είχε στείλει λάθος μήνυμα (μετά τις δηλώσεις που έγιναν στην είσοδο του Μαξίμου) κι ότι το μήνυμα που λάμβανε η Ευρώπη ήταν το σωστό: ότι ο ίδιος ήταν αποφασισμένος να τηρήσει τις δεσμεύσεις.
Ο κ. Τόμσεν διατύπωσε πολύ προσεκτικά τη θέση των εταίρων μας. Στη μία το μεσημέρι έφταναν στο γραφείο του Ευ. Βενιζέλου. «Μην περιμένετε από μένα να συναινέσω σε λήψη νέων μέτρων. Αυτή είναι η θέση μου», υποστήριξε ορθά κοφτά ο κ. Βενιζέλος ξεκινώντας τη μετωπική σύγκρουση… «Εμείς είμαστε εδώ με την εξουσιοδότηση να συζητήσουμε για τα μέτρα – αυτή είναι η δική μας θέση», απάντησαν οι τροϊκανοί. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ ανέγνωσε τα 10 σημεία της πρότασης που είχε παρουσιάσει στη σύσκεψη στο Μαξίμου. Ενα μισάωρο μετά σε γραπτή άτυπη ενημέρωση επιβεβαίωνε τη… σύγκρουση και με το Μαξίμου κατηγορώντας το επί της ουσίας για «υπονόμευση» της συνάντησής του με την τρόικα – κάνοντας σαφές όμως στους συνεργάτες του ότι «δεν πάει για ρήξη κι ότι δεν θα είναι αυτός που θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές…».
«Δεν θα απαντήσουμε στις άτυπες ενημερώσεις του ΠΑΣΟΚ. Θα διατηρήσουμε την ψυχραιμία και την υπευθυνότητά μας», ήταν το σκωπτικό σχόλιο του κυβερνητικού εκπροσώπου, Σ. Κεδίκογλου. Η ξαφνική εμπλοκή έφερε στην κόψη του ξυραφιού την κυβερνητική συνοχή. Ορίζεται όμως παρά τις αναταράξεις νέα σύσκεψη στο Μαξίμου στις 4 το απόγευμα της Τετάρτης.
«Αν δεν πάρουμε τώρα απόφαση, μπαίνουμε στην απομόνωση»
Οταν έκλεισαν οι πόρτες, ο κ. Σαμαράς έκανε την εισήγηση, η οποία και έγινε αποδεκτή από τους άλλους δύο πολιτικούς αρχηγούς, παρά τις διαφωνίες και τα πρότερα «όχι». Ο πρωθυπουργός -σύμφωνα με κύκλους τούς μετέφερε τα όσα συζήτησε τηλεφωνικά με τους κ. Ρομπάι και Μπαρόζο, που τον προειδοποίησαν ότι αν δεν ληφθεί η απόφαση για τα μέτρα, δεν θα… αργήσει το κλείσιμο της στρόφιγγας των δόσεων – δηλαδή η στάση πληρωμών στο εσωτερικό.
«Προτιμώ την απόφαση με τις θετικές συνέπειες, δηλαδή την παραμονή μας στο ευρώ και τη δυνατότητα να κερδίσουμε τη διετή επιμήκυνση, παρά τη ρήξη με τους εταίρους, που συνεπάγεται τραγικούς κινδύνους. Η απόφασή μου αυτή δίνει κλίμα διεθνούς αξιοπιστίας. Ως πρωθυπουργός έχω το καθήκον και την ευθύνη για την εισήγησή μου. Αν δεν παίρναμε τώρα την απόφαση, θα μπαίναμε στην απομόνωση και τις κλειστές πόρτες», τους ενημέρωσε ο Αντώνης Σαμαράς.
Τον λόγο πήρε ο Ευ. Βενιζέλος, που κάποια στιγμή, και ενώ περιέγραφε το πλάνο και τις εκτιμήσεις του, άρχισε να ανταλλάσσει… πυρά με τον κ. Στουρνάρα. Κατά το Μαξίμου επενέβη ο πρωθυπουργός θυμίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης και σταμάτησε η νέα κόντρα. Ο Ευ. Βενιζέλος όπως και στη δήλωσή του αργότερα τούς ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί παρά να συναινέσει – όπως και ο Φώτης Κουβέλης, ο οποίος ζήτησε με τη σειρά του να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια για να μην κοπούν άδικα μισθοί και συντάξεις.
Διεργασίες
Μπρα ντε φερ εκτός Μεγάρου
Το τεστ ενότητας με την κυβέρνηση στο χείλος του γκρεμού συνεχίστηκε και εκτός της αιθούσης συσκέψεων στο Μαξίμου. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με άτυπη ενημέρωση μετά το τετ α τετ με την τρόικα έστρεψε τα βέλη του προς το Μέγαρο Μαξίμου και το οικονομικό επιτελείο. «Τα μέτρα θα φέρουν νέα μέτρα και μεγαλύτερη ύφεση» έλεγε μεταξύ άλλων στο γραπτό κείμενο που έβαζε ευθέως -σύμφωνα με στελέχη- στο στόχαστρο τους κ. Σαμαρά και Στουρνάρα.
«Είναι εσφαλμένο και άδικο για τη χώρα, αλλά και την κυβέρνηση συνεργασίας, την ώρα που κάποιοι, όπως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, αγωνίζονται να πείσουν την τρόικα -κάτι που είναι βεβαίως βεβαίως δύσκολο, αλλά αναγκαίο-, κάποιοι άλλοι να εκπέμπουν το μήνυμα ότι αυτό που επιδιώκει το ΠΑΣΟΚ στις επαφές του δεν είναι εφικτό. Αυτή η στάση δεν κατανοεί τις αντοχές της οικονομίας και της κοινωνίας και βλάπτει την κυβέρνηση». Είχε προηγηθεί η εξής ατάκα του προς την ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, ότι «η συνάντησή μου με την τρόικα ήταν υπονομευμένη από την κυβέρνηση».
Συνεργάτες δε του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ συμπλήρωναν στον ίδιο τόνο ότι η αμαχητί αποδοχή της πίεσης για νέα μέτρα οδηγεί τη χώρα στο αδιέξοδο των φαύλων κύκλων και στο χειρότερο σενάριο.
ΣΑΜΑΡΑΣ
Θέλησε να στείλει ξεκάθαρο μήνυμα στους δανειστές ότι η Ελλάδα, πριν θέσει οποιοδήποτε θέμα, θα είναι συνεπής
ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
Θέλησε να πείσει τους συνομιλητές του ότι μπορούμε τώρα να διαπραγματευτούμε σε υψηλό πολιτικό επίπεδο την επιμήκυνση
ΚΟΥΒΕΛΗΣ
Σε όλες τις συναντήσεις προσπάθησε να πέσουν οι τόνοι και να βρεθεί η χρυσή τομή
ethnos.gr