Οδοιπορικό του Παύλου Μπουζάκη στην ακριτική Γαύδο και στους Ρώσους επιστήμονες που αναζητούν ένα διαφορετικό νόημα στην ζωή
Πυρηνικοί Ρώσοι επιστήμονες που δεν πέθαναν στο Τσέρνομπιλ έγιναν μόνιμοι κάτοικοι Γαύδου και εφεύραν τη γιγαντιαία καρέκλα που έφτιαξαν και έστησαν στην Τρυπητή, το νοτιότερο σημείο της Γαύδου και της Ελλάδας, στην καρδιά του Λιβυκού Πελάγους, της Μεσογείου και της Ευρώπης.
Το 1986 μία ομάδα Σοβιετικών επιστημόνων (ένας από τους οποίους εργαζόταν στο εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ) εγκαταστάθηκαν στη Γαύδο, για να αναζητήσουν εκεί, στο νοτιότερο σημείο της Ευρώπης, το νόημα της ζωής μέσω της φιλοσοφίας και ενός κοινοβιακού τρόπου ζωής. Ζουν έκτοτε κοντά στον οικισμό Βατσιανά.
Υπήρξαν, κατά καιρούς, διάφορες φήμες για τους λόγους που τους έκαναν να μεταναστεύσουν στη Γαύδο. Άλλοι είπαν ότι εγκατέλειψαν τη χώρα τους για να γλυτώσουν από τις βλαβερές επιπτώσεις της ραδιενέργειας μετά το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ, και άλλοι ότι είναι… κατάσκοποι!
Έτσι είναι. Όταν κάποιοι δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τις επιλογές των συνανθρώπων τους, τις ερμηνεύουν με βάση τη φαντασία τους, τα δικά τους όρια, τις δικές τους επιλογές και προτιμήσεις.
Πολλά χρόνια μετά την εγκατάστασή τους εκεί, συνεχίζουν να φιλοσοφούν, να ζουν οικολογικά, να ψάχνουν «έναν άλλο δρόμο», και να αποτελούν μυστήριο για τους υπόλοιπους κατοίκους του πιο νότιου σημείου της Ευρώπης. Του πιο σουρεάλ σημείου της Ελλάδας.
Σε συνεντεύξεις τους έχουν πει…… «Ο άνθρωπος είναι λέρα. Δεν του φτάνει τίποτα, θέλει μόνο να αρπάζει, να έχει όλο και περισσότερα. Είναι μόνος του και κυνηγάει. Η δική μας απασχόληση, λοιπόν, είναι να ψάχνουμε να βρούμε ένα δρόμο προς κάτι άλλο. Είναι τεράστιο θέμα. Η φιλοσοφία γεννήθηκε στη χώρα που τώρα ονομάζεται Ελλάδα. Δεν ξέρω αν προσβάλλουμε με αυτά που λέμε, αλλά Έλληνας με ταυτότητα και Έλληνας στην ουσία, δε συμπίπτουν. Ο Πυθαγόρας, όμως, που ήταν Έλληνας, ήταν ο πιο σπουδαίος φιλόσοφος. Εμείς, λοιπόν, ερευνώντας όλο αυτό λέμε ότι η Ελλάδα είναι πατρίδα της φιλοσοφίας. Και ήρθαμε εδώ θέλοντας να σμίξουμε με τους κληρονόμους αυτής της σκέψης».
Η παρέα αυτή των ξένων πήγε να «τρελάνει» τους Γαυδιώτες. Εξόπλισαν το σπίτι τους πρωτοποριακά. Έφτιαξαν τούτοι οι περίεργοι στο σπίτι τους, ένα θερμοσίφωνα, από άδεια μπουκάλια σε σχήμα πυραμίδας, που ζεσταίνει το νερό της ντουζιέρας. Κατασκεύασαν ανεμόμυλο, για να έχουν ενέργεια, στον αφυγραντήρα τους, που τους δίνει νερό αφαλατωμένο και το χρησιμοποιούν για πόσιμο. Μόνωσαν το σπίτι με φύκια, στάχια και λάσπη. Βάλανε καθρέφτες στους τοίχους και με μια λάμπα το βράδυ, πολλαπλασίασαν τον φωτισμό. Εν ολίγοις τη βρήκαν για τα καλά, στο πρωτόγονο περιβάλλον που δημιούργησαν.
Το σπίτι όπως ήταν επόμενο, έγινε στέκι, για όλους εκείνους, που πάνε να ζήσουν στη Γαύδο εναλλακτικά. Οι μόνιμοι αυτοί ξένοι, καλλιεργούν τη γη, έχουν μερικά κουνελάκια, τραβούν τις τσικουδιές τους, τραγούδι και συζήτηση. Το όνειρο κάθε φευγάτου… Η θέα από το σπίτι τους είναι δύσκολο να περιγραφεί ή ακόμα και να αποτυπωθεί σε φωτογραφία!
Μετά ήρθε και η καρέκλα της Τρυπητής…. Πάνω στον περίφημο βράχο, που βρίσκεται μέσα στην θάλασσα, στο νοτιότερο σημείο της Γαύδου και βέβαια στο νοτιότερο σημείο της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης, η τεράστια καρέκλα έχει την δική της ιστορία…. Και δεν είναι λίγοι πλέον οι επισκέπτες της Γαύδου, που σαν βρεθούν στο ακριτικό νησί, πρώτη τους σκέψη έχουν να φτάσουν στον βράχο της Τρυπητής, ν΄ ανέβουν επάνω και να καθίσουν στην καρέκλα για μια φωτογραφία. Στην καρέκλα, που τοποθέτησαν εκεί πριν από αρκετά χρόνια άνθρωποι καταδιωκόμενοι από τον εφιάλτη της ραδιενέργειας. Ήταν η εποχή του Τσέρνομπιλ….
Αλλά ποια η ιστορία της Τρυπητής και της ΜΕΓΑΚΑΡΕΚΛΑΣ που αγναντεύει το απέραντο;
Αμέσως μετά το Τσέρνομπιλ, τον Απρίλιο του 1986, έφτασαν στην Γαύδο 6-7 Ρώσοι. Ένας από αυτούς ήταν χτυπημένος με ραδιενέργεια κι είχε πάρει, μάλιστα, αποζημίωση από το Σοβιετικό καθεστώς. Οι Ρώσοι επέλεξαν την Γαύδο, όπως τους είχαν συστήσει οι γιατροί, αφού είχαν ανάγκη από καθαρό περιβάλλον. Η Γαύδος με τον αέρα της Μεσογείου να την περιλούζει, ήταν ο ιδανικός τόπος. Ακριβώς γι’ αυτό τον καθαρό αέρα και το καθαρό περιβάλλον αποφάσισαν να γίνουν μόνιμοι κάτοικοι του νησιού. Οι Ρώσοι, που είχαν ζήσει τον εφιάλτη του Τσέρνομπιλ, ασχολήθηκαν με κάθε είδους δουλειές στη Γαύδο και ζούσαν πλέον σ’ ένα παρθένο περιβάλλον, μακριά από τις μολύνσεις των μεγάλων πόλεων. Μέσα στην καθαρή φύση.
Τελικά απέμειναν τέσσερις Ρώσοι στη Γαύδο, που έκαναν και τούτο: Πήραν μια καρέκλα και την τοποθέτησαν πάνω στο βράχο της Τρυπητής- ένα βράχο μέσα στη θάλασσα- και συχνά-πυκνά ανέβαιναν και κάθονταν, όχι μόνο για να ρεμβάζουν, αλλά να γεμίζουν τα πνευμόνια τους με καθαρό αέρα. Αυτή η καρέκλα υπάρχει ακόμη στην Τρυπητή, που είναι το νοτιότερο σημείο της Γαύδου και της Ελλάδας, στην καρδιά του Λιβυκού Πελάγους, αλλά και της Μεσογείου. Αυτή η πρωτοβουλία των Ρώσων δείχνει και την αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου για καθαρό περιβάλλον. Κι ίσως θα πρέπει αυτή η καρέκλα-σύμβολο της αγωνίας του σύγχρονου ανθρώπου, ν’ αναδειχθεί. Όχι, μόνο γιατί η Τρυπητή αποτελεί το νοτιότερο σημείο της Ελλάδας και της Ευρώπης, αλλά και να θυμίζει τον εφιάλτη του Τσέρνομπιλ και κάθε Τσέρνομπιλ…
(Κείμενο – φωτο: Παύλος Μπουζάκης)
