Οι περισσότεροι Έλληνες «θαμπωμένοι» από ο μέγα επίτευγμα του διπλασιασμού της πατρίδας θυμόμαστε τον Βενιζέλο μόνο γι αυτό.
Ξεχνάμε έτσι, αδικώντας τον, το επίσης σπουδαίο εκσυγχρονιστικό του έργο. Το Νοέμβριο του 1913, αμέσως μετά τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων έφερε στη βουλή επτά εκπαιδευτικά νομοσχέδια τα οποία περιλάμβαναν τις φιλελεύθερες απόψεις του για την εκπαίδευση και φυσικά τον έφερναν σε σύγκρουση με το «αντιδραστικό» κατεστημένο της εποχής.
Ζητούμενο η αναγέννηση της χώρας ο οποία «θα έπρεπε να συμβαδίσει με ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα αποκαθιστούσε τη σχέση σχολείου με τη σύγχρονη ζωή και την παραγωγική διαδικασία, θα εισήγε την επαγγελματική εκπαίδευση, θα στηριζόταν στην κριτική γνώση, θα ενίσχυε την εκπαίδευση των κοριτσιών και θα πρόσφερε πιο σίγουρες προοπτικές για την επαγγελματική αποκατάσταση των νέων». Αυτά, το Νοέμβριο του 1913…
Σήμερα, η κατάσταση δεν μπορούμε να ισχυριστούμε πως είναι και κατά πολύ καλύτερη. Οι εκθέσεις διεθνών οργανισμών, ακόμα και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προειδοποιούν ότι στη χώρα μας οι 15χρονοι μαθητές εξακολουθούν να διατρέχουν τον κίνδυνο εκπαιδευτικής φτώχειας καθώς δεν διαθέτουν βασικές δεξιότητες στη γραφή, την ανάγνωση, στα μαθηματικά. Αλλά και στο εσωτερικό, όταν η Ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση σε έκθεση της αποκαλύπτει πως οι μισοί(!) μαθητές των Λυκείων έχουν αυξημένη πιθανότητα να είναι λειτουργικά αναλφάβητοι, δηλαδή ξέρουν να διαβάζουν αλλά δυσκολεύονται να κατανοήσουν το κείμενο, τα περιθώρια σχολιασμού στενεύουν επικινδύνως.
Τώρα, οι κύριοι του συστήματος πολιτικοί και εκπαιδευτικοί λένε τα δικά τους, δυστυχώς και οι δυο σε βάρος των μαθητών και των οικογενειών τους. Για τους πολιτικούς υπάρχει μια συγκεκριμένη αντίληψη, από τους εκπαιδευτικούς όμως, η αξιοπρέπεια των οποίων θρυμματίζεται από τη στείρα άρνηση των συνδικαλιστών τους, θα περιμέναμε κάτι…
Για να επιστρέψουμε στον πρόλογο, λίγους μήνες αργότερα τον Απρίλιο του 1914 έγινε στο εφετείο Ναυπλίου η συγκλονιστική δίκη των «Αθεϊκών» στην οποία κατηγορούμενος ήταν ο μεγάλος δημοτικιστής της εποχής Αλέξανδρος Δελμούζος. Κατήγοροι οι συντηρητικοί κύκλοι της εποχής με επικεφαλής τον επίσκοπο Δημητριάδος Γερμανό. Ο Δελμούζος κατηγορούνταν ότι σαν διευθυντής του Πρότυπου Παρθεναγωγείου Βόλου εφάρμοζε παιδαγωγικές μεθόδους και είχε γλωσσικές αντιλήψεις που σκανδάλιζαν την κοινωνία. «Δεν ήταν αυστηρός και απόμακρος, έπαιζε ακόμα και χιονοπόλεμο», τους μάθαινε «πώς να τοποθετούν επιδέσμους σε ένα τραύμα», πράξεις που κατά τη γνώμη των κατηγόρων οδηγούσαν στην… ακολασία.
Επιπλέον ο Δελμούζος κατηγορούνταν πως καλλιεργούσε την αθεΐα, καθώς όπως χαρακτηριστικά κατέθεσε ο επίσκοπος χρησιμοποιούσε αντιχριστιανικό λεξιλόγιο. Αντί «κλάσας τον άρτον» έγραφε «έκοψε το ψωμί» και επέτρεπε στις εκθέσεις τους οι μαθήτριες να γράφουν «πιάτο» αντί «πινάκιο». Ο Δημητριάδος Γερμανός ολοκλήρωσε την κατάθεση του λέγοντας «μαλλιαρισμός (δημοτικισμός), αναρχισμός, σοσιαλισμός, αθεϊσμός, μασονία, είναι εν και το αυτόν!». Αυτά τον Απρίλιο του 1914…