28 Ιουνίου, 2022 | 18:18

Το μεταπολεμικό κεκτημένο στην ευρωπαϊκή ήπειρο, αυτό της διαρκούς ειρήνης, που επιτεύχθηκε με την δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης, από τον περασμένο Φεβρουάριο έχει τραυματισθεί βάναυσα από την χωρίς καμία λογική και νομιμοποίηση, ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία. Παραβιάζοντας διεθνώς κατοχυρωμένα σύνορα μιας ανεξάρτητης ευρωπαϊκής κρατικής οντότητας. Και είναι ξεκάθαρο τι σημαίνει αυτή η εισβολή σε ένα ευρωπαϊκό έδαφος, που η ειρήνη αποτελούσε μια διασφαλισμένη κατάκτηση, μετά από εκατονταετίες διαρκών πολέμων, αίματος και καταστροφών.

Εισβολή που βρήκε την Ευρώπη, αυτό δεν είναι τωρινό απότοκο του πολέμου, να αδυνατεί να διασφαλίσει το πέρασμα στο κρίσιμο στάδιο εμβάθυνσης της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας, την πολιτική ένωση, την Κοινή Εξωτερική Πολιτική, την Άμυνα και την Ασφάλεια. Από μια Ευρώπη που είναι καιρός να παρεμβαίνει με την δική της φωνή, είναι πλέον ώριμες οι συνθήκες για πολιτικές μεταβολές στο σημερινό επίπεδο διακυβέρνησης της ΕΕ.

Η επέλαση του βαθύτατου απολυταρχισμού του καθεστώτος Πούτιν, είναι η εξέλιξη που επιτάσσει την αναδιαμόρφωση της ευρωπαϊκής κοινοτικοποίησης, για την προέκταση της στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, αλλά και σε αυτόν της ενέργειας.

Οι μεγάλες ιστορικές και πολιτικές ανακατατάξεις που προέκυψαν στο τέλος της 10ετίας του ΄80, με την νομοτελειακή πτώση των ανελεύθερων καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, διαμόρφωσαν παράλληλα ένα νέο ενωσιακό περιβάλλον, όπως αυτό αποτυπώθηκε με την Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την ώρα όμως που η επιτάχυνση της ιστορίας απαιτούσε μια Ευρώπη ενισχυμένη πολιτικά και οικονομικά, στην ομοσπονδιακή της  κατεύθυνση, οι διακυβερνητικές λογικές αποδυνάμωσαν το πλεονέκτημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Παρά τις προτάσεις που γίνονταν προς τις εθνικές αρχές και τους κοινοτικούς θεσμούς να αντιληφθούν και να κατανοήσουν τις ευρωπαϊκές αναγκαιότητες, διαμορφώθηκε ένα περιβάλλον χαμηλών προσδοκιών, οδηγώντας την Ευρώπη σε θεσμική παραλυσία, στασιμότητα, δημιουργώντας φαινόμενα αποσυσπείρωσης του ενοποιητικού σχεδίου, κάτι το οποίο αξιοποιούσαν πολιτικά άκρα, αρνητές της ιδέας της Ευρώπης.

Οι γενικότερες γεωπολιτικές εξελίξεις, τα δραματικά γεγονότα από την ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία, έρχονται να λειτουργήσουν ενεργητικά πάνω στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική, στον πυρήνα και στην περιφέρεια της. Με αποδοχή όλων των αναγκαίων βημάτων που θα οδηγήσουν στην θεσμική και πολιτική ισχυροποίηση, στην αποδοχή επιστροφής της ΕΕ στα αρχικά ιδρυτικά της κείμενα και πολιτικά πλαίσια, στις κατευθύνσεις των Ιδρυτών-Πατέρων της, χωρίς διακρατικές αδυναμίες συμφερόντων να την καθορίζουν.

Η Ευρώπη χρειάζεται ένα πλέγμα ενιαίων λειτουργιών που πέραν όλων των άλλων, θα της προσδίδουν πραγματικά πλεονεκτήματα, τόσο στην άσκηση πολιτικής, όσο και στο να μετακινηθεί από μια μακροχρόνια ενεργειακή εξάρτηση, να προχωρήσει την ενωσιακή της δομή στην εξωτερική πολιτική, στο πεδίο της άμυνας και της ασφάλειας.

Όσα δραματικά γίνονται εδώ και μήνες στην Ουκρανία, μας δίνουν την συνειδητοποίηση ότι οι θεσμικές ατέλειες στην κοινοτική αρχιτεκτονική, η περιορισμένη επιρροή της διακυβερνητικότητας, έχουν δημιουργήσει μια αμήχανη πολλές φορές Ευρώπη, ακόμα και διαιρεμένη ως προς την αντιμετώπιση μείζονων προκλήσεων. Η ανάπτυξη κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής, η ενίσχυση των ευρωπαϊκών θεμελιωδών αξιών, αυτών που οικοδομούν εδώ και επτά 10ετίες την ενωμένη Ευρώπη, χρειάζονται μια νέα ενωσιακή αντίληψη, δυναμικά αναβαπτισμένη απέναντι σε πρακτικές αναθεωρητισμού και ενός απειλητικού απολυταρχισμού, που επιδιώκουν να πλήττουν τις έννοιες της ελευθερίας και της δημοκρατίας.