Όλοι οι άνθρωποι έχουν από ένα αγαπημένο φαγητό και σύμφωνα με έρευνες όταν η κατανάλωση τροφής δημιουργεί θετικά συναισθήματα, τότε επωφελείται η υγεία. Εντούτοις, πολλοί συγχέουν την ευχαρίστηση με την απόλαυση, ειδικά όταν πρόκειται για junk food.
«Η απόλαυση κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένης της απόλαυσης από το φαγητό, οδηγεί σε απελευθέρωση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο», λέει χαρακτηριστικά η θεραπεύτρια και διαιτολόγος Aleta Storch. Ταυτόχρονα, προσθέτει πως «η ντοπαμίνη αναφέρεται συχνά ως η “ορμόνη της καλής αίσθησης”, επειδή ενεργοποιεί τις οδούς ανταμοιβής στον εγκέφαλο, κάτι που βοηθά στην προώθηση της ευτυχίας, της ηρεμίας, του κινήτρου και της εστίασης».
Το healthline.com αναλύει τη σύγχυση που υπάρχει μεταξύ ευχαρίστησης και απόλαυσης του φαγητού, ενώ τονίζει τη σημασία πρόσληψης της «βιταμίνης P». Παράλληλα, παραθέτει τρόπους, με τους οποίους μπορεί κάποιος να απολαύσει ένα υγιεινό πιάτο, το οποίο δεν είναι συνδεδεμένο με ευχάριστες στιγμές.
«Βιταμίνη P»
Η «βιταμίνη P» είναι απαραίτητη στον άνθρωπο, όμως δεν πρόκειται για βιταμίνη, αλλά είναι όρος που χρησιμοποιείται γενικά – από τους ειδικούς κυρίως και όχι στην καθημερινότητα – για να περιγράψει μια σειρά από υγιεινά τρόφιμα, ή που περιέχουν υγιεινές δυνατότητες.
Στην πραγματικότητα είναι ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε το 1930 για να περιγράψει μια ομάδα φυτικών ενώσεων που ονομάζονται φλαβονοειδή. Τα φλαβονοειδή, είναι γνωστά και ως βιοφλαβονοειδή, ενώ αποτελούν μια οικογένεια φυτικών ενώσεων πολυφαινολών με έξι υποκατηγορίες.
Υπάρχουν στα φυτά για να βοηθήσουν στην πρόληψη της μόλυνσης, την προστασία από τον ήλιο και τις περιβαλλοντικές πιέσεις. Μάλιστα, τα φλαβονοειδή είναι υπεύθυνα για το έντονο βαθύ χρώμα πολλών φρούτων και λαχανικών, όπως τα μούρα, τα κεράσια και οι ντομάτες.
Ευχαρίστηση ή απόλαυση του φαγητού
Αρκετοί αποφεύγουν να τρώνε τροφές που τους δημιουργούν ευχάριστα συναισθήματα, καθώς στο μυαλό τους είναι συνδεδεμένες με το junk food ή με την κατανάλωση φαγητού για το ξέσπασμα αρνητικών συναισθημάτων, όπως άγχος, κατάθλιψη, απόρριψη κτλ. Εντούτοις, οι επιστήμονες διευκρινίζουν ότι η ευχαρίστηση είναι τελείως διαφορετική με την απόλαυση.
«Το να τρως για ευχαρίστηση είναι η επιλογή ενός φαγητού για να απολαύσεις ειδικά τη γεύση, την υφή και την εμπειρία του, όπως όταν τρως ένα χωνάκι παγωτό το καλοκαίρι ή ένα μήλο κατευθείαν από το δέντρο», λέει η διαιτολόγος και πιστοποιημένη διατροφική σύμβουλος Sarah Gold Anzlovar.
«Όταν τρώμε φαγητό που μας αρέσει, αυξάνεται η ικανοποίηση, κάτι που μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της διατροφής και να μειώσει την πιθανότητα υπερφαγίας ή επεισοδίων υπερφαγίας», προσθέτει στη συνέχεια.
Αντιθέτως, η απόλαυση από το φαγητό, είναι κάτι τελείως διαφορετικό, καθώς συνδέεται με τα διατροφικά πρότυπα της εκάστοτε κοινωνίας και τις κοινωνικές διατροφικές συνήθειες. Παραδείγματος χάριν, στη Δύση είναι σύνηθες η κατανάλωση junk food και αλκοόλ κατά τη θέαση ενός αθλητικού δρώμενου, ειδικά αν πρόκειται για δημοφιλή αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ.
Έτσι, η απόλαυση που λαμβάνει ο άνθρωπος, είναι το γεγονός πως αυτό το φαγητό είναι συνδεδεμένο με ευχάριστες στιγμές, θετικά συναισθήματα και συγκεκριμένες στιγμές της ζωής. Μάλιστα, η αντικατάσταση του μοιάζει αναίτια και τελείως λάθος στο μυαλό του καθενός.
Ευχάριστο και υγιεινό γεύμα
Υπάρχουν δύο τρόποι για να ευχαριστηθεί κάποιος ένα γεύμα που θα είναι υγιεινό και μάλιστα πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, το οποίο θα πρέπει να περιέχει «βιταμίνη P», δηλαδή φρούτα και λαχανικά.
Ο πρώτος και σχεδόν ακατόρθωτος τρόπος, είναι να αντικατασταθούν οι ανθυγιεινές τροφές που είναι συνδεδεμένες με ευχάριστες στιγμές της ζωής, ενώ με την πάροδο του χρόνου, θα δημιουργούν θετικά συναισθήματα.
Έπειτα, ο δεύτερος και πρακτικά εφαρμόσιμος τρόπος, είναι οι προσθήκες υγιεινών τροφών σε ανθυγιεινά γεύματα, με ουτοπικό στόχο, την πλήρη εξαλείψει των τελευταίων από το διατροφολόγιο. Πχ αν κάποιος συγκεντρωθεί με παρέα να δει έναν αγώνα, μπορεί να φάει και μια σαλάτα, μαζί με τα σουβλάκια ή τις πίτσες που θα παραγγείλει. Έτσι, θα λάβει «βιταμίνη P», δηλαδή θα καταναλώσει φρούτα και λαχανικά.
Χαρακτηριστικά, η Aleta Storch τονίζει πως «όταν φτιάχνετε ένα γεύμα ή ένα σνακ, δείτε αν υπάρχει κάτι που θα μπορούσατε να προσθέσετε για να το κάνετε ακόμα και 10% πιο υγιεινό». «Μερικές φορές, το να φάτε ένα κέικ, είναι καλύτερο αν συνοδεύεται από μη σοκολατούχο γάλα χαμηλό σε λιπαρά, παρά από κακάο ή ακόμη ένα γλυκό», προσθέτει στη συνέχεια.