ΤώνιαΛιοδάκη
Δημοσιογράφος
Η έξαρση της βίας όχι μόνο προς ανήλικους και γυναίκες αλλά και από ανήλικους, δίνει στα περιστατικά αυτά διαστάσεις ευρύτερου κοινωνικού φαινομένου.
Τα Χανιά δυστυχώς δεν αποτελούν εξαίρεση, καθώς τα στοιχεία δείχνουν αύξηση των περιστατικών επιθετικότητας από ανήλικους καθώς και αύξηση των περιπτώσεων κακοποίησης παιδιών και γυναικών. Η ανάγνωση και ερμηνεία ωστόσο του προβλήματος είναι πολλαπλή, όπως διεφάνη στην πρώτη ημέρα της διημερίδας που πραγματοποίησε το Κύτταρο Χαλέπας, με θέμα τη βία.
Έρμαια «νομικών αστερίσκων» παιδιά – θύματα κακοποίησης
Ο «Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας και των παιδιών τους» είναι η δομή με τις περισσότερες φιλοξενίες γυναικών σε όλη την Ελλάδα.
Από τις 5 γυναίκες που είχαν φιλοξενηθεί στο Ξενώνα το 2014, πλέον φιλοξενούνται κατά μέσο όρο ετησίως 15 γυναίκες και 13 παιδιά! Σύμφωνα με την αρμόδια αντιδήμαρχο κοινωνικής πολιτικής, Ελένη Ζερβουδάκη, η αύξηση αυτή οφείλεται σε ένα βαθμό στο γεγονός ότι παλαιότερα ο κόσμος δε μιλούσε, ενώ τώρα πια σπάει τη σιωπή του, μιλά και ζητά βοήθεια. Από την αρχή λειτουργίας του μέχρι σήμερα, έχουν συνολικά φιλοξενηθεί στον Ξενώνα περίπου 270 γυναίκες και παιδιά.
Σύμφωνα με την ψυχολόγο του Ξενώνα, τα τελευταία 2-3 χρόνια περισσότερες γυναίκες απευθύνονται στη δομή, ωστόσο δε ζητούν πια όλες φιλοξενία, αλλά ζητούν πιο πολύ εξειδικευμένη πληροφόρηση για τα δικαιώματά τους και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν και αυτό γιατί πλέον η κοινωνία είναι περισσότερο ανεκτική και υποστηρικτική. Έτσι, μια γυναίκα – θύμα βίας είναι πολύ πιθανό πλέον να έχει έμπρακτη συμπαράσταση από τους γονείς, τα αδέρφια ή τους φίλους της και να μη χρειαστεί να φιλοξενηθεί σε κάποια δομή.
Υπάρχει ωστόσο ένα πολύ μεγάλο νομικό κενό προστασίας κυρίως των παιδιών αυτών των γυναικών. Όπως τονίζει η ψυχολόγος του Ξενώνα, ενώ η αστυνομία και ειδικά το τμήμα της ενδοοικογενειακής βίας της ΕΛΑΣ στα Χανιά κάνει άριστη δουλειά, το πρόβλημα προκύπτει όταν έρχονται αντιμέτωποι με τη νομική αντιμετώπιση του περιπτώσεων, ειδικά στο θέμα των παιδιών.
Η ίδια λέει χαρακτηριστικά: «Ενώ υπάρχει ένα πολύ καλός νόμος, ο 4531/2018, που περιγράφει με μεγάλη λεπτομέρεια τι εστί ενδοοικογενειακή βία, ποια θα πρέπει να είναι η τιμωρία του δράστη και τι πρέπει να συμβεί σε μια γυναίκα και στα παιδιά της, ο νόμος δεν εφαρμόζεται. Οι γυναίκες που μένουν στον Ξενώνα λαμβάνουν νομική υποστήριξη είτε από το legal aid του δικηγορικού συλλόγου Χανίων είτε από το Συμβουλευτικό Κέντρο Ρεθύμνου και συχνά μας μεταφέρουν τις εμπειρίες τους με τα νομικά θέματα. Δεν είναι τυχαίο ότι ένας πατέρας που κακοποιεί τη μητέρα και ενδεχομένως παρενοχλεί ακόμα και σεξουαλικά το παιδί του – έχουμε αρκετές τέτοιες περιπτώσεις στα Χανιά – έχει το δικαίωμα να βλέπει το παιδί του μετά τον χωρισμό με τη μητέρα. Ουσιαστικά υπάρχει ένας αστερίσκος στη συνεπιμέλεια για τα θέματα ενδοοικογενειακής βίας αλλά θα είμαι ειλικρινής και θα πω ότι ο νόμος δεν εφαρμόζεται πάντα.»
Αξίζει ωστόσο να αναφερθεί ότι μέσα από τη λειτουργία του Ξενώνα, έχουν σωθεί πολλές γυναίκες οι οποίες έχουν ξαναχτίσει τη ζωή τους, με τα παιδιά τους, σε υγιή περιβάλλοντα με υγιείς σχέσεις απολαμβάνοντας τα δικαιώματά τους.
Πάνω από 16% αυξήθηκαν οι κλήσεις για παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο
Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023, δηλαδή από την 1η Ιανουαρίου έως και τις 30 Ιουνίου, καταγράφηκε αύξηση κατά 16,6% των κλήσεων που αφορούν σε παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο, σύμφωνα με την κοινωνική ψυχολόγο από το «Χαμόγελο του Παιδιού», Διονυσία Τζαμαλούκα. Ωστόσο, όπως είπε δε γνωρίζουμε αν η αύξηση των αριθμών προέρχεται από την κινητοποίηση της κοινωνίας να σπάσει τη σιωπή της για το φαινόμενο αυτό ή αν πράγματι οι αριθμοί έχουν αυξηθεί. Στο 90% των περιπτώσεων η κακοποίηση προέρχεται από το στενό ή ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον.
Η κακοποίηση παιδιών δεν έχει ταξικό ή κοινωνικό πρόσημο, όπως εσφαλμένα κάποιοι μπορεί να πιστεύουν. Είναι φαινόμενο που εμφανίζεται σε οικογένειες είτε υψηλού είτε χαμηλού οικονομικού ή μορφωτικού επιπέδου.
«Αν ένας πολίτης γίνει μάρτυρας ενός τέτοιου περιστατικού μπορεί να ενημερώσει τις αστυνομικές αρχές και δίνεται και η εναλλακτική λύση να καλέσει και στην τηλεφωνική γραμμή SOS για τα παιδιά το 1056 προκειμένου να λάβουμε την ανώνυμη αναφορά και να ενημερώσουμε την εισαγγελία» κατέληξε η κα Τζαμαλούκα.
Αυξημένη η βίαιη συμπεριφορά και επιθετικότητα των ανηλίκων και στα Χανιά
Η επιθετικότητα των νέων παρουσιάζει αυξητική τάση όχι μόνο εντός του σχολικού περιβάλλοντος αλλά και μέσα στο σπίτι και ευρύτερα στην κοινωνία. Σύμφωνα με την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια Ειρήνη Καπαράκη στα Χανιά παρατηρείται αύξηση της επιθετικότητας ανηλίκων και αυτό φαίνεται και από τον αριθμό περιστατικών που απευθύνονται στην ίδια ως επαγγελματία, αλλά και μέσα από συζητήσεις με εκπαιδευτικούς και γονείς.
Η βία είναι ένα ευρύτερο κοινωνικό φαινόμενο που παρουσιάζεται ως τρόπος επίλυσης των διαφορών ή επιβολής ισχύος, οπότε είναι επόμενο να επηρεάζει και τους νέους σύμφωνα με την κα Καπαράκη, που κάνει λόγο για ανάγκη προσπάθειας αντιμετώπισης του προβλήματος τόσο μέσα στην οικογένεια όσο και στο σχολείο και την κοινωνία.
Όπως τονίζει: «Θεσμοθετημένη προσπάθεια δεν υπάρχει. Λαμβάνω μεμονωμένα αιτήματα από εκπαιδευτικούς να οργανώσουμε παρεμβάσεις μέσα στις τάξεις ή στο πλαίσιο του σχολείου. Οπότε θεωρώ ότι δεν υπάρχει κάποιος φορέας που μπορούν να απευθυνθούν. Υπάρχουν σχολικοί ψυχολόγοι ωστόσο είναι πολύ περιορισμένος ο αριθμός»
Η διημερίδα διοργανώθηκε από το Κύτταρο Χαλέπας, σε συνεργασία με το ΕΛΜΕΠΑ, τον Δήμο Χανίων και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων.
Την Κυριακή στις 10.30 το πρωί θα πραγματοποιηθεί προβολή της ταινίας «Το σκασιαρχείο». Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με συντονιστή τον κΜατθαίο Φραντζεσκάκη και εκπροσώπους από το Δίκτυο Συνεργατικών Σχολείων Χανίων.
