Καθαρά θέμα ευρωπαϊκής πολιτικής θεωρούν Έλληνες τραπεζίτες την επιτυχημένη ολοκλήρωση του προγράμματος εθελοντικής ανταλλαγής ομολόγων, ενώ χαρακτηρίζουν κρίσιμη και την στάση που θα κρατήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Το τρέχον διάστημα η Ελληνικά Χρηματιστήρια ΑΕ και η εταιρεία Bondholder αξιοποιώντας στοιχεία του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους έρχονται σε επικοινωνία τόσο με ελληνικές και διεθνείς τράπεζες όσο και με αποθετήρια και καταγράφουν τόσο το ποιος και πόσοι κατέχουν ομόλογα του Δημοσίου, αλλά και ποιοι είναι διατεθειμένοι να τα ανταλλάξουν στο πλαίσιο του PSI.
Οι ιδιώτες πιστωτές πέτυχαν αρχικά τα νέα ομόλογα και η σύμβαση που θα τα ακολουθεί να διέπονται και να ερμηνεύονται σύμφωνα με το δίκαιο που διέπει τα ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και οποιαδήποτε διένεξη προκύψει σχετικά με τη νομιμότητα, την ισχύ, την ερμηνεία ή την εκτέλεση των συμβάσεων αυτών να έγκειται στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, οι αποφάσεις του όποιου θα είναι πλήρως δεσμευτικές και εκτελεστές από την Ελλάδα.
Ωστόσο, πλέον η προσοχή στρέφεται στην διαθεσιμότητα των 30 δισ. ευρώ, ποσό που θα δοθεί στην Ελλάδα από τον EFSF στο πλαίσιο της νέας δανειακής σύμβασης. Τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν για την πρόωρη εξόφληση του εναπομείναντος κεφαλαίου και θα διασφαλίσουν πως το επιτόκιο δανεισμού των νέων ομολόγων (κυμαινόμενο) θα διαμορφωθεί κοντά στο 4%. Με τον τρόπο αυτό θα αποσυρθεί χρέος 130 δισ. ευρώ, ενώ οι ζημιές που θα καταγράψουν οι τράπεζες θα είναι σε καθαρή παρούσα αξία μεγαλύτερες του 65%.
Άλλωστε και το ΔΝΤ θεωρεί πως η ύπαρξη των 30 δισ. ευρώ του EFSF είναι η πλέον απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή και εθελοντική έκβαση του PSI.
Ο ειδικός ρόλος της ΕΚΤ
Ωστόσο, επειδή τα ανωτέρω προϋποθέτουν συμμετοχή κατά 100% των ιδιωτών πιστωτών και κάτι τέτοιο δεν αναμένεται να συμβεί, εξετάζεται υποστηρικτικά του PSI και κούρεμα των ομολόγων που έχει η ΕΚΤ και τα οποία είναι κοντά στα 50 δισ. ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα μπει στο πρόγραμμα συμμετοχής των ιδιωτών, επιφυλάσσοντας για τον εαυτό της το δικαίωμα «της εξόφλησης» στο άρτιο, των ομολόγων που έχει αγοράσει.
Τα ομόλογα αυτά αποκτήθηκαν σε αγοραίες τιμές, οι οποίες υπολείπονταν κατά 20%-30% της ονομαστικής τιμής. Δηλαδή η ΕΚΤ με 37,5 δισ. ευρώ αγόρασε ελληνικό χρέος αξίας 50 δισ. ευρώ περίπου. Τα 12,5 δισ. ευρώ της διαφοράς θα ήταν το κέρδος της ΕΚΤ σε περίπτωση που τα ελληνικά ομόλογα ανακτούσαν την αξία τους. Καθώς όμως αυτό δεν αναμένεται να συμβεί – τουλάχιστον μακροπρόθεσμα -, κοινοτικοί αξιωματούχοι που συμμετέχουν στο Eurogroup και στελέχη της ΕΚΤ εξετάζουν σενάρια εναλλακτικής αξιοποίησης του λογιστικού αυτού κέρδους προς όφελος του PSI.
Προϋπόθεση για την ομαλή εξέλιξη του PSI είναι η έγκαιρη εκταμίευση των χρημάτων από τον EFSF. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ έχει δηλώσει προσφάτως πως το ταμείο διαθέτει 600 δισ. ευρώ, ποσό που τον Μάρτιο αναμένεται να ενισχυθεί. Καθησύχασε μάλιστα για τη δύναμη παρέμβασης του EFSF ακόμη και εάν υποβαθμιστεί η πιστοληπτική αξιολόγηση του.
Η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί πως η συνομολόγηση της νέας δανειακής σύμβασης θα πρέπει να γίνει με ταχύτατες διαδικασίες, ώστε να ολοκληρωθεί το PSI άμεσα και να αποφευχθούν πρόσθετα εμπόδια που θα μπορούσαν να προκύψουν από ενδεχόμενη επιδείνωση του κλίματος στην Ευρωζώνη.