Στην πολιτική οι δύσκολες αποφάσεις λαμβάνονται συνήθως μ’ ένα συμβιβασμό μεταξύ της θεωρίας που ονομάζεται κοινό καλό, ωφελιμισμός, (utilitarianism) και εκείνης των ατομικών δικαιωμάτων (individual rights).
Η θεωρία του κοινού καλού υποστηρίζει ότι μια πράξη είναι δικαιολογημένη ηθικά και πολιτικά αν με το αποτέλεσμα της μεγιστοποιείται η ευτυχία ενός μεγάλου μέρους των πολιτών σε συνδυασμό με τη βλάβη που μπορεί να προκαλέσει στους υπόλοιπους. The greatest well-being of the greatest number of people. Το να δώσουμε π.χ. μια οικονομική αύξηση σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δικαιολογείται από τη θεωρία του ωφελιμισμού, διότι αυξάνει την ευχαρίστησή του. Το να κλειστεί στη φυλακή ένα άτομο με παραβατική συμπεριφορά δικαιολογείται, διότι ο εγκλεισμός του θα συνεισφέρει στο γενικότερο καλό της κοινωνίας. Το να αποσυνδέσουμε όμως κάποιους από τα μηχανήματα υποστήριξης στα νοσοκομεία παρόλο που αυτό θα βοηθούσε το γενικό καλό, θα εξοικονομούντο δηλαδή χρήματα που θα βοηθούσαν δεκάδες άλλους ανθρώπους δεν μπορεί να υποστηριχθεί πολύ ισχυρά από την παραπάνω θεωρία, διότι εδώ τα ατομικά δικαιώματα πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα. Οι άνθρωποι δηλαδή έχουν το δικαίωμα να ζήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο και κανείς ακόμα και για το συμφέρον ολόκληρης της κοινότητας δεν έχει το δικαίωμα να τους στερήσει αυτό το ατομικό δικαίωμα. Το τι θα γίνει στην προκειμένη περίπτωση είναι ένα δύσκολο θέμα που αφορά στην πολιτική περισσότερο και λιγότερο στην επιστήμη. Συνήθως στα κουμμουνιστικά καθεστώτα τείνει να υπερισχύσει η θεωρία του κοινού καλού έναντι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στη δημοκρατία γίνεται μια προσπάθεια συμβιβασμού των δύο θεωριών και κάθε πρόβλημα να εξετάζεται χωριστά.
Τι σχέση έχουν τώρα όλα τα παραπάνω με τις δημοτικές εκλογές της πόλης μας και όχι μόνον. Νομίζω ότι η απάντηση που δίνει συνειδητά η ασυνείδητα καθένας από τους έντεκα προς το παρόν υποψήφιους δημάρχους είναι αυτή που θα καθορίσει και τη συμπεριφορά του στις επόμενες εκλογές. Αν δηλαδή θα υπερισχύσει η συμπεριφορά του κοινού καλού ή τα ατομικά του δικαιώματα.
Τα πράγματα προς το παρόν όσον αφορά όλους τους υποψήφιους τείνουν προ την κατεύθυνση των ατομικών δικαιωμάτων ή των ατομικών φιλοδοξιών στην προκειμένη περίπτωση και όχι του κοινού καλού. Στην πράξη δηλαδή ουδείς εκ των υποψηφίων μπορεί να σχηματίσει πλειοψηφικό δημοτικό συμβούλιο, ώστε να μπορέσει να εφαρμόσει το πρόγραμμά του που κατά την άποψή του θα συμβάλει στο κοινό καλό, δηλαδή στη βελτίωση ή στην επίλυση των προβλημάτων της πόλης. Η πρόθεση του νομοθέτη μπορεί να ήταν αγαθή όσον αφορά τον νέο εκλογικό νόμο της τοπικής αυτοδιοίκησης μέσω του οποίου δίνονται περισσότερες δυνατότητες συνεργασίας. Οι νυν δήμαρχοι όμως πανελλαδικά υποστηρίζουν ότι το μόνο που θα πετύχει ο νέος νόμος είναι η συνδιαλλαγή, τα ρουσφέτια, η πολυδιάσπαση, οι συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, και η πληθώρα υποψηφίων πράγμα το οποίο φαίνεται ήδη. Αυτό θα συντελέσει στην πλήρη αδρανοποίηση των Δήμων αφού πολύ λίγες φορές θα υπάρξει συναίνεση στο δημοτικό συμβούλιο για τη λήψη σοβαρών αποφάσεων επειδή ο δήμαρχος δεν θα έχει την πλειοψηφία των δημοτικών συμβούλων.
Γι αυτό το λόγο η πολιτικά σωστότερη συμπεριφορά με τον υπάρχοντα νόμο είναι οι υποψήφιοι δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι να συνασπίζονται πριν από τις εκλογές στον υποψήφιο με τον οποίο συμφωνούν ιδεολογικά περισσότερο και που επίσης παρουσιάζει τις περισσότερες?? πιθανότητες εκλογιμότητας. Να θυσιάσουν δηλαδή τα ατομικά τους δικαιώματα προς χάριν του κοινού καλό.
Το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ αντιπροσωπεύει πάνω από το 40% του εκλογικού σώματος της πόλης αν λάβουμε υπόψη τις εκλογές των τελευταίων χρόνων. Όμως στις επικείμενες εκλογές παρουσιάζεται με πέντε υποψήφιους για τη θέση του Δημάρχου, οι οποίοι δεν έχουν καμιά ιδεολογική διαφορά. Αν κατέβει με ένα μόνο υποψήφιο υπάρχουν πολλές πιθανότητες αυτός να εκλεγεί δήμαρχος ακόμα και από τον πρώτο γύρο. Οι υποψήφιοι όμως επί του παρόντος έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να κατέβουν χωριστά θέτοντας σε προτεραιότητα τα ατομικά τους δικαιώματα και προσωπικές στρατηγικές και φιλοδοξίες, πράγμα, βέβαια που έχουν δικαίωμα να το πράξουν έναντι του κοινού καλού το οποίο είναι και το πολιτικά ορθό.
Νομίζω ότι παρόλο που τα κριτήρια για την υποψηφιότητα μιας θέσης ενός δημόσιου άρχοντα στην προκειμένη περίπτωση του δημάρχου είναι πολλά, δύο είναι τα σπουδαιότερα που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Τα βάζω υποκειμενικά κατά σειρά σπουδαιότητας διότι κάποιος άλλος πιθανόν να τα βάλει με την αντίστροφη σειρά. Πρώτον είναι το κριτήριο της εκλογιμότητας. Ποιος δηλαδή από τους πέντε υποψήφιους έχει τις περισσότερες πιθανότατες συγκέντρωσης μεγαλύτερου αριθμού ψήφων. Αυτό το κριτήριο δεν νομίζω ότι χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση. Δεύτερον είναι το κριτήριο των προσόντων το οποίο βέβαια έχει άμεση σχέση με το πρώτο, δηλαδή, για να έχει κάποιος εκλογιμότητα πρέπει να έχει πείσει το εκλογικό σώμα ότι έχει προσόντα. Το βάζω όμως δεύτερο, διότι για να μπορέσει να αξιοποιήσει κάποιος αυτά του τα προσόντα πρέπει πρώτα να εκλεγεί. Αυτό είναι πολύ δυσκολότερο κριτήριο, διότι περιέχει πολλές παραμέτρους. Θα έλεγα όμως ότι κατά συνήθεια σε όλα τα βιογραφικά προηγούνται τα επιστημονικά προσόντα. Σπουδές, πτυχία σε Ελλάδα και εξωτερικό, ξένες γλώσσες, μεταπτυχιακά κλπ. Μετά έρχεται το πόσο καλός είναι κάποιος στη δουλειά που έχει κάνει για να ζήσει μέχρι τώρα. Μετά έχουμε την κοινωνική του δράση κύρια την εθελοντική. Π.χ. διάφοροι σύλλογοι πολιτιστικοί, συνδικαλιστικοί, αθλητικοί, φιλανθρωπικοί κ.α. στους οποίους έχει δουλέψει ή έχει εκλεγεί στις διάφορες θέσεις διοικητικών συμβουλίων που σημαίνουν κοινωνική αποδοχή και αναγνώριση. Στη συνέχεια πάμε στο να έχει υπηρετήσει σε υψηλότερες θέσεις όπως, δημοτικός και περιφερειακός σύμβουλος, δήμαρχος, βουλευτής, υπουργός, αντιπρόσωπος σε διεθνείς οργανισμούς, κ.α. Υπάρχουν βέβαια και άλλα προσόντα που συνδέονται με την προσωπικότητα του υποψήφιου και την προς διεκδίκηση θέση αλλά εδώ δεν είναι ο χώρος ούτε ο σκοπός για να αναλυθούν με λεπτομέρειες. Κάθε υποψήφιος λοιπόν πρέπει να δει ο ίδιος ποια προσόντα έχει να επιδείξει στη διεκδίκηση μιας τόσο υψηλής θέσης όπως αυτής του δημάρχου και στη συνέχεια να προχωρήσει με αυτογνωσία στο μεγάλο βήμα.
Οι υποψήφιοι πρέπει να δείχνουν το παράδειγμα στον κόσμο έτσι που και αυτός να συμπεριφερθεί ανάλογα. Όταν οι υποψήφιοι δείχνουν διαλυτικές τάσεις, ο κόσμος θα δείξει διαλυτικότερες. Γι αυτό γίνεται έκκληση προς τους υποψηφίους να βάλουν τα ατομικά τους δικαιώματα και τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και στρατηγικές στην άκρη, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις του καλύτερου αποτελέσματος. Αυτή άλλωστε ήταν πάντα και η πολιτική παράδοση του χώρου μας.
Να μην ξεχνάμε επίσης ότι στη δημοκρατία στις θέσεις που απαιτείται εκλογή το πόσο καλός είναι κάποιος το αποφασίζουν οι άλλοι και όχι ο ίδιος ο υποψήφιος.
Κώστας Μουντάκης
Υποψήφιος βουλευτής του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ