Την δική τους εξήγηση έδωσαν τα μέλη του συλλόγου “Ο φάραγκας”, για την εγκατάλειψη στην Αράδαινα.
Αφορμή στάθηκε δημοσίευμα ηλεκτρονικής εφημερίδας για την διαμάχη μεταξύ οικογενειών η οποία, αναφέρεται ότι συνετέλεσε στην εγκατάλειψη του χωριού.
Αναλυτικά το κείμενο:
“Η Αράδαινα καταστράφηκε εξ ολοκλήρου τρείς φορές κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας στη Κρήτη και οι κάτοικοι της εγκατέλειψαν το χωριό το οποίο ισοπεδώθηκε (1771 κατά την επανάσταση του Δασκαλογιάννη, 1824 κατά την εξέγερση των Σφακιανών στα πλαίσια της Ελληνικής επανάστασης και 1867 κατά την Κρητική επανάσταση). Πέραν αυτού με την καταστροφή των πλοίων των Σφακιανών καραβοκύρηδων όπου έβρισκαν εργασία πολλοί κάτοικοι του χωριού, περιορίστηκε σημαντικά το εισόδημα τους.
Η ενασχόληση με την γεωργία η οποία απέφερε ελάχιστα λόγω του αγώνου και βραχώδους εδάφους και την κτηνοτροφία και κυρίως η απομόνωση λόγω του φαραγγιού της Αράδαινας, το οποίο δυσχέρανε την πρόσβαση, (ειρήσθω εν παρόδω ότι η οδική επικοινωνία επετεύχθη μόλις το 1987 με την κατασκευή της σιδερένιας γέφυρας, δώρο της οικογένειας Βαρδινογιάννη), καθιστούσαν πολύ δύσκολη την επιβίωση. Έτσι σταδιακά οι κάτοικοι άρχισαν να εγκαταλείπουν το χωριό για μια καλύτερη τύχη.
Αν κοιτάξουμε τα επίσημα στοιχεία των απογραφών του πληθυσμού θα διαπιστώσουμε ότι την δεκαετία 1940 -1950 υπάρχει μια μεγάλη μείωση του πληθυσμού, η οποία κατά κύριο λόγω οφείλεται στην μετά τον πόλεμο εγκατάλειψη του χωριού από οικογένειες με παιδιά σχολικής ηλικίας (το δημοτικό Σχολείο της Αράδαινας που κτίστηκε με χρήματα του κληροδοτήματος «Ξενουδάκη» διέκοψε τη λειτουργία του οριστικά το 1952 λόγω ελλείψεως μαθητών). Την επόμενη δεκαετία 1951 -1961 παρατηρείται μια μικρή αύξηση και από εκεί και μετά αρχίζει η σταδιακή συρρίκνωση του πληθυσμού. Βέβαια δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η διένεξη μεταξύ των δύο οικογενειών δεν έπαιξε και αυτή τον ρόλο της, αλλά οπωσδήποτε δεν απετέλεσε την κύρια αιτία της ερήμωσης του χωριού.
Γεώργιος Φινοκαλιώτης
Σημ: Σύμφωνα με την αιγυπτιακή απογραφή του 1834 στην Αράδαινα κατοικούσαν 36 οικογένειες. Στην απογραφή του 1881 η Αράδαινα είχε 124 κατοίκους, το 1900 188, το 1920 180, το 1928 146, το 1940 140, το 1951 36, το 1961 44, το 1971 13, το 1981 8, το 2005 5 και τέλος το 2011 4″.
