Έχει ενδιαφέρον να γνωρίζουμε τους περιφερειακούς λογαριασμούς και πως κατανέμεται ο πλούτος της χώρας όσον αφορά στον βασικότερο δείκτη αυτόν του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Όπως επίσης και το πως παράγεται στις διάφορες περιφέρειες της χώρας.
Έτσι με βάση τα τελευταία προσωρινά δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ:
Το 2017 το ΑΕΠ της Ελλάδος ήταν 180.218 δις € σε τρέχουσες τιμές και το αντίστοιχο της Περιφέρειας Κρήτης ήταν 9.095 δις €, δηλαδή σε ποσοστό αντιστοιχούσε μόλις στο 5,05% του συνολικού ΑΕΠ; Σε επίπεδο Π.Ε. το Ηράκλειο είχε 4.362 δις € και ποσοστό 48,6% του συνολικού ΑΕΠ της Κρήτης, αντίστοιχα το Λασίθι είχε 1.171 δις € και ποσοστό 13%, το Ρέθυμνο 1.226 δις με ποσοστό 13% και τα Χανιά 2.336 δις € με ποσοστό 26%.
Την ίδια περίοδο οι εισπράξεις από των Τουρισμό, (στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος) ήταν 3.253,9 δις €, δηλαδή σε ποσοστό αντιστοιχούν στο 36% του ΑΕΠ της Κρήτης.
Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία στην Κρήτη το 2017 σε σταθερές τιμές ήταν 7.950 δις € μόλις το 5,05% της αντίστοιχης σε επίπεδο Ελλάδας που ήταν 157.526 δις €. Όσο αφορά τη διάρθρωση της και παραγωγή της σε επίπεδο κλαδικό στην Περιφερειακή Οικονομία της Κρήτης, το χονδρικό, λιανικό εμπόριο και οι υπηρεσίες καταλυμάτων και εστίασης συμβάλλουν στην διαμόρφωση της κατά 35%, η Δημόσια Διοίκηση κατά 18%, η Διαχείριση της Ακίνητης Περιουσίας κατά 12% ενώ ο δευτερογενής τομέας της οικονομίας μόλις με το 10% και ιδιαίτερα η μεταποίηση με 6%.
Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει η μεγάλη εξάρτηση της Περιφερειακής Οικονομίας της Κρήτης από των Τουρισμό και τις έμμεσες δραστηριότητες γύρω από αυτόν. Όπως επίσης ότι αποτελεί στρατηγικό παράγοντα στην Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη!
Είναι το χαρακτηριστικό στοιχείο του Αναπτυξιακού Μοντέλου της Περιφέρειας Κρήτης όπως διαμορφώθηκε από τις δεκαετίες του 70 αλλά ιδιαίτερα του 80 και 90.
Αυτό το μοντέλο αντανακλάται και στο επίπεδο της απασχόλησης και της εποχικότητας της οικονομίας της. Το 2017 το 14,9% στο σύνολο της Περιφέρειας Κρήτης απασχολούταν άμεσα ή έμμεσα με τον Τουρισμό. (Ως απασχολούμενοι στον τουρισμό νοούνται οι εργαζόμενοι στην κατηγορία «Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης»). Αν και μέρος της δραστηριότητας της εστίασης δεν αφορά στον τουρισμό, η εποχικότητα που παρουσιάζουν τα στοιχεία απασχόλησης σε αυτήν ταυτίζεται με την εποχικότητα του Ελληνικού τουρισμού.
Επίσης, σημειώνουμε ότι υπάρχουν άλλες τουριστικές δραστηριότητες (πχ μεταφορές, ταξιδιωτικά γραφεία) που δεν περιλαμβάνονται στα παραπάνω στοιχεία.
Ο τουρισμός δεν μπορεί να αποτελεί μονοκαλλιέργεια για μια Περιφερειακή και Τοπική Οικονομία, χωρίς σταθερή παραγωγική βάση και σταθερές θέσεις εργασίας. Είναι ευαίσθητος στις διακυμάνσεις όχι μόνο της παγκόσμιας οικονομίας αλλά και γεγονότων γεωπολιτικών αλλά και επιδημιών όπως αυτή που έχει ξεσπάσει την τελευταία περίοδο με τα κρούσματα της επιδημίας του κορωναϊού. Ήδη εμφανίζονται οι πρώτες επιπτώσεις ακυρώσεις στην κρουαζιέρα αλλά και στις αφίξεις από την Κίνα.
Ο Μιχάλης Αρτεμάκης είναι Οικονομολόγος
[email protected]
