Με καταμετρημένο το 99% των ψήφων ο Ερντογάν συγκέντρωσε 49,4%, ενώ ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου κέρδισε 44,96%.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, ο Ερντογάν φαίνεται πως έχει το momentum με το μέρος του και βάσει των τελευταίων εκτιμήσεων φαίνεται πως θα είναι ο νικητής και στον δεύτερο γύρο έναντι του αντιπάλου του. Εκτιμήσεις που ενισχύονται, εάν αναλογιστεί κανείς το εθνικιστικό προφίλ του ρυθμιστή του δεύτερου γύρου, του Σινάν Ογάν, ο οποίος συγκέντρωσε άνω του 5% των ψήφων.
Φίλης: Ο Ερντογάν νίκησε από τη στιγμή που η αντιπολίτευση κατέβασε τον Κιλιτσντάρογλου
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στην Τουρκία ο Κωνσταντίνος Φίλης, Διευθυντής Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, τόνισε ότι «η νίκη Ερντογάν στον πρώτο γύρο τουλάχιστον και πιθανότατα και στον δεύτερο, φαίνεται ότι δεν έλαβε χώρα εχθές. Έλαβε χώρα τη μέρα που αποφάσισαν οι της αντιπολίτευσης ότι ο Κιλιτσντάρογλου ήταν ο ανθυποψήφιος του Ερντογάν».
«Κρατώντας μικρό καλάθι μέχρι να επισημοποιηθεί το εκλογικό αποτέλεσμα, εάν πράγματι επιβεβαιωθούν τα ποσοστά αυτά, πρόκειται για μία νίκη Ερντογάν. Ακούω και διαβάζω κάποιους που λένε, ναι, αλλά δεν επικράτησε από τον πρώτο γύρο. Σωστό είναι αυτό, αλλά θυμίζω ότι η προσδοκία ήταν ότι ο Κιλιτσντάρογλου θα επικρατούσε» προσέθεσε ο κ. Φίλης, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα.
Στις Κοινοβουλευτικές εκλογές που έγιναν παράλληλα με τις Προεδρικές εχθές στην Τουρκία, φαίνεται ότι ο συνασπισμός που στηρίζει τον Ερντογάν συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, σημείωσε ο κ. Φίλης, αλλά ακόμα και αν συγκεντρώνει τη σχετική πλειοψηφία, ο κ. Ερντογάν ενόψει του δεύτερου γύρου, θα μιλήσει για την ανάγκη της σταθερότητας, καλώντας τον τουρκικό λαό να ψηφίσει για πρόεδρο αυτόν που ελέγχει και το Κοινοβούλιο. Άλλωστε, η Τουρκία δεν έχει κουλτούρα συγκατοίκησης, συμβίωσης πολιτικής όπως συμβαίνει στη Γαλλία εδώ και δεκαετίες κατά το γαλλικό μοντέλο διακυβέρνησης.
«Λέμε όλοι και εγώ, ότι ο Ερντογάν είναι ένα πολιτικό φαινόμενο. Γι’ αυτό δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Είναι ένας ηγέτης ο οποίος ξέρει να πιάνει τον παλμό του λαού, είναι δημαγωγός, είναι λαϊκιστής. Είναι ένας ηγέτης που για τα τουρκικά δεδομένα πράγματι έχει αφήσει ανεξίτηλη τη σφραγίδα του μετά τον Μουσταφά Κεμάλ. Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος» παραδέχθηκε ο κ. Φίλης, ωστόσο, τόνισε ότι υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος, η οποία λέει ότι οι χθεσινές εκλογές δεν διεξήχθησαν επί ίσοις όροις, ότι μέχρι τις εκλογές αυτές, στην πενταετία που μεσολάβησε μεταξύ των προηγούμενων εκλογών και των χθεσινών δεν υπήρχε καθεστώς ισονομίας και ισοπολιτείας στην Τουρκία, δεν υπήρχε η δυνατότητα έκφρασης της διαφορετικής άποψης.
«Φυλακίστηκαν και διώχθηκαν πάρα πολλοί από την αντιπολίτευση. Ο συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού κόμματος μαζί με μία ντουζίνα βουλευτών βρίσκεται ακόμα στη φυλακή. Βρίσκονται στη φυλακή άνθρωποι οι οποίοι εξέφρασαν διαφορετική άποψη από την κυρίαρχη και επειδή θεωρήθηκαν εχθροί του καθεστώτος, βρέθηκαν στη φυλακή εν μια νυκτί. Άρα λοιπόν, πολιτικό φαινόμενο ο Ερντογάν μεν, από την άλλη όμως η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί έστω να υποδηλώνεται ή να εκδηλώνεται ένας θαυμασμός απέναντι σε τέτοιου τύπου αυταρχικά καθεστώτα» περιέγραψε ο κ. Φίλης.
Σχετικά με το πόσο βέβαιη φαίνεται τελικά να είναι η επικράτηση του κ. Ερντογάν, ο κ. Φίλης, ανέφερε ότι ακόμα και αν ο κ. Ογάν “δώσει γραμμή” υπέρ Κιλιτσντάρογλου, δεν είναι σίγουρο ότι οι ψηφοφόροι του θα τον ακολουθήσουν πιστά. «Εγώ λέω μάλλον όχι. Επίσης, είμαστε βέβαιοι ότι κάποιος θα σηκωθεί να ξαναπάει, να ψηφίσει για έναν υποψήφιο που ενδεχομένως δεν τον εκφράζει, όπως ο υποψήφιος τον οποίο ψήφισε την πρώτη Κυριακή; Θεωρώ ότι θα έχουμε μικρότερη συμμετοχή σε σχέση με τη χθεσινή, η οποία έσπασε ακόμα και τα τουρκικά ρεκόρ, φαίνεται να ανέρχεται στο 93%» υποστήριξε ο κ. Φίλης.
Σε ό,τι αφορά, στην πολιτική που θα ακολουθήσει ο κ. Ερντογάν αν τελικά βγει νικητής στον δεύτερο γύρο των Προεδρικών Εκλογών στις 28 Μαΐου, ο κ. Φίλης, ερωτηθείς εάν όπως λένε πολλοί αναλυτές, ο κ. Ερντογάν θα είναι ένας “άλλος” Ερντογάν, τόνισε πως συμβαίνει συχνά πλέον στη Δύση, να κάνουν αναλύσεις οι οποίες περισσότερο εκφράζουν ευσεβείς πόθους και λιγότερο μπορούν και διαβάζουν την πραγματική εικόνα.
«Μπορεί πράγματι, όπως λένε, ο Ερντογάν απαλλαγμένος, γνωρίζοντας ότι είναι η τελευταία πενταετία, να είναι ένας άλλος Ερντογάν. Το θέμα είναι, ποιος άλλος Ερντογάν. Γιατί μπορεί κανείς να πει, ακριβώς επειδή είναι απαλλαγμένος, ακριβώς επειδή πήρε την εκδίκησή του απέναντι σε όλους αυτούς που προεξοφλούσαν ότι θα χάσει τις εκλογές και οι περισσότεροι προέρχονταν από τη Δύση, ακριβώς επειδή θα αισθάνεται ακόμα πιο ισχυρός, ακριβώς επειδή θα θέλει να αφήσει τη σφραγίδα του στα 100 και πλέον χρόνια της νεότερης Τουρκίας που ο ίδιος λέει ότι ο αιώνας της Τουρκίας ξεκινά το 2023, ο επόμενος αιώνας, δηλαδή εκατό χρόνια με τη συμπλήρωση της υπογραφή Συνθήκης της Λωζάνης, γιατί να μην κάνει τα ανάποδα, δηλαδή να μην είναι ο εαυτός του. Γιατί να μην είναι ο αυταρχικός ηγέτης, ο οποίος ακολουθεί μια ανεξάρτητη πολιτική ο οποίος λοξοκοιτάζει προς τη Ρωσία, ο οποίος έχει μία Τουρκία να θεωρείται αυτόνομη δύναμη και θέλει να τη μεγαλώσει και άλλο, παράγει η Τουρκία τα δικά της αυτοκίνητα, τα δικά της αεροπλάνα πέμπτης γενιάς, έτσι λένε, τα δικά της αυτοκίνητα και ούτω καθεξής. Γιατί λοιπόν να αλλάξει;» είπε χαρακτηριστικά.
Πάντως, επισημαίνοντας πως η οικονομία της γείτονος, είναι ένα δεδομένο που δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει, ο κ. Φίλης, σημείωσε πως πράγματι μπορεί να υποχρεωθεί ο κ. Ερντογάν σε κάποιες προσαρμογές και στην εξωτερική του πολιτική, χωρίς να μπορεί κανείς να εκτιμήσει πόσο βαθιές και ανατρεπτικές θα είναι.
«Αλλά επειδή χρειάζεται λεφτά και επειδή αυτά τα λεφτά δεν μπορούν να προέλθουν μόνο από τους φίλους του και επειδή “φλερτάρει” με το ΔΝΤ, γι΄ αυτό τον λόγο ο Ερντογάν σίγουρα θα κάνει κάποιες προσαρμογές ελέω οικονομίας τώρα. Ενδεχομένως να μην το ξέρει ακόμα και ο ίδιος ο Ερντογάν, γιατί πολλές φορές που κάνουμε εκτιμήσεις για τους ηγέτες θεωρώντας ότι τα ξέρουν όλα, έχει αποδειχθεί περίτρανα πάρα πολλές φορές ότι δεν τα ξέρουν όλα. Είναι και αυτοί άνθρωποι και μπορούν να κάνουν λάθη» συμπλήρωσε ο κ. Φίλης.
Παπαφλωράτος: Ο Ερντογάν θα δείξει ένα άλλο προσωπείο
Ο διεθνολόγος Ιωάννης Παπαφλωράτος, από την πλευερά του, σημείωσε ότι «η Τουρκία μπαίνει σε μία περιδίνηση», και τόνισε ότι με την οικονομική κατάσταση της χώρας που βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, χωρίς να αποκλείεται να καταφύγει πάλι στο ΔΝΤ, «έχουν βγει ήδη μαχαίρια».
Σχετικά με τις εκτιμήσεις ξένων αναλυτών που «έβλεπαν»» νικητή από τον πρώτο μάλιστα γύρο τον κ. Κιλιτσντάρογλου, ο κ. Παπαφλωράτος υπογράμμισε στο Πρώτο Πρόγραμμα ότι η Δύση δεν ξέρει να «διαβάζει» την Τουρκία. «Υπάρχει προσωπολατρεία, θυμίζει την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου στα τέλη της δεκαετίας του 80» είπε χαρακτηριστικά και υποστήριξε ότι ο κ. Ερντογάν «θέλει να γιορτάσει τον ένα αιώνα τουρκικής δημοκρατίας, να εγκαινιάσει το Ακουγιού και βασίζεται στην αγάπη του λαού. Τι έλεγε συνέχεια; “Όλοι σας και μόνος μου. Ο λαός μου δεν θα με αφήσει. Ο λαός μου”. Τόνιζε αυτή την προσωπική σχέση ηγέτη με λαό που έχουν οι αυταρχικοί ηγέτες».
«Σημασία έχει ότι ο κ. Ερντογάν έχει ριζώσει» υπογράμμισε ο κ. Παπαφλωράτος, καθώς πέτυχε μια πολύ μεγάλη νίκη, κερδίζοντας τη Βουλή με 320 έδρες. «Φανταστείτε ότι ο κ. Μπαχτσελί, προς χάριν του οποίου κατέβασε το όριο στο 7%, πήρε 11% και αν το όριο είχε μείνει στο 10% δεν θα έμπαινε ούτε και η Ακσενέρ, ούτε το HDP» προσέθεσε, ενώ εκτίμησε ότι ο κ. Ερντογάν θα δείξει ένα άλλο προσωπείο. «Έχει αποδείξει ότι είναι καλός παίκτης στη διεθνή αρένα, παρόλες τις φοβερές αδυναμίες του» τόνισε.
Ανάμεσα στους ηττημένους των χθεσινών εκλογών είναι και ο κ. Ιμάμογλου, σημείωσε ο κ. Παπαφλωράτος, καθώς από την αρχή είχε σηκώσει την ατζέντα, ότι επόμενος πρόεδρος θα είναι ο κ. Κιλιτσντάρογλου. «Υπάρχει μεγάλη πόλωση στην Τουρκία αυτή τη στιγμή, τεράστια, η αντιπολίτευση αν δεν κερδίσει όχι απλώς θα διασπαστεί, έχουν ήδη βγει τα μεγάλα μαχαίρια και σφάζονται. Αν δεν κερδίσει, θα περάσει τεράστιο πρόβλημα. Ξέρω Τούρκους που λένε ότι εμείς δεν καθόμαστε Τουρκία με Ερντογάν περαιτέρω, θα φύγουν στο εξωτερικό και πολλά νέα παιδιά» ανέφερε ο κ. Παπαφλωράτος, περιγράφοντας τι μπορεί να ακολουθήσει στην γείτονα, μετά τον δεύτερο γύρο, εάν πράγματι επικρατήσει ο κ. Ερντογάν.
Ως προς το εκλογικό αποτέλεσμα και το πώς δικαιολογείται, ο κ. Παπαφλωράτος, θύμισε πως στις προηγούμενες εκλογές ο κ. Ερντογάν είχε έχει λάβει ποσοστό 52,6%. «Αν προσθέταμε τους τρεις επόμενους υποψηφίους, που όλοι συσπειρώθηκαν γύρω από τον κ. Κιλιτσντάρογλου, πήραν 46% οι τρεις μαζί. Ο κ. Κιλιτσντάρογλου πήρε 45%, άρα ουσιαστικά δεν έχουμε καμία διαφορά. Δημιουργήθηκε μια τεράστια ελπίδα στην αντιπολίτευση γιατί για πρώτη φορά δεν κατέβηκε διασπασμένη. Αλλά δεν βγαίνουν τα νούμερα» εξήγησε. «Η κ. Ακσενέρ, έκανε επεισόδια, λένε, έπαθε νευρικό κλονισμό. Η αλήθεια είναι ότι τα είχε πει η κ. Ακσενέρ, ότι δεν τραβάει ο κ. Κιλιτσντάρογλου» προσέθεσε.
«Στην Τουρκία, ο κ. Ερντογάν τόνισε επανειλημμένως ότι εγώ θα σας ξαναχτίσω σε ένα χρόνο όλα τα σπίτια. Αυτό που έκανε η αντιπολίτευση ήταν απλά να πάει και να καταγγείλει. Δεν πρότεινε όμως κάτι. Δεν είπε στους ανθρώπους εγώ σε έξι μήνες, σε ένα χρόνο, σε δύο χρόνια έχω αυτό το σχέδιο. Αυτό πέρασε. Δεν είναι τυχαίο ότι στις σεισμόπληκτες περιοχές πήρε σχεδόν το ίδιο ποσοστό ο κ. Ερντογάν» επισήμανε ο κ. Παπαφλωράτος.
«Επίσης υπάρχει μια ομάδα ψηφοφόρων που δεν την πιάνουν οι δημοσκοπήσεις. Υπάρχουν ακόμα 3,9 εκ. εκτοπισμένοι από τους σεισμούς. Εξ αυτών πήγαν να γραφτούν μόλις 133.000, έχει πολύ μεγάλη σημασία αυτό. Πάνω από 1 εκατομμύριο δεν ψήφισε. Δεν το ενδιέφεραν οι εκλογές. Αυτοί δυνητικά θα ήταν ψηφοφόροι της αντιπολιτεύσεως. Δεν πήγαν όμως, αδιαφόρησαν. Από την άλλη πλευρά υπάρχει μια τρομερή προσωπολατρία. Πρέπει κανείς να μπει στην ψυχοσύνθεση του Τούρκου. Οι Τούρκοι πιστεύουν και αληθεύει ότι τα πρώτα χρόνια ο κ. Ερντογάν τους έβγαλε από το ΔΝΤ. Το ότι τώρα, πράγματι η οικονομική του πολιτική έχει αποτύχει δεν τους λέει κάτι, γιατί τους λέει εγώ θα σας τα ξαναφτιάξω όπως τα έφτιαξα στην αρχή και αυτό πέρασε. Και κάτι άλλο το οποίο πέρασε και είναι πολύ σημαντικό είναι ότι ήταν η τελευταία του φορά. Εγώ μιλούσα με συναδέλφους και μου έλεγαν, ότι περνάει στον κόσμο το δώστε του μια τελευταία ευκαιρία να φύγει αξιοπρεπής και το κάνανε οι Τούρκοι. Είναι τουρκική ιδιοσυγκρασία. Όταν δεν ξέρεις την Τουρκία δεν μπορείς να τους καταλάβεις. Ο κ. Ιντζέ έδινε γραμμή για Ερντογάν διότι βγήκε και είπε ότι οι Γκιουλενιστές έφεραν στη χώρα το βίντεο, υιοθέτησε πλήρως τη φρασεολογία του Ερντογάν. Οι ψηφοφόροι του Ογάν κατά βάση προέρχονται από τους κεμαλιστές. Μολαταύτα, προτίμησαν να πάνε στον κ. Ογάν, ο οποίος πήγε στο 5% ακριβώς από ένα τμήμα των ψηφοφόρων του κυρίου Ιντζέ που δεν ήθελε με τίποτα Κιλιτσντάρογλου. Ο κ. Ογάν είναι σκληρός εθνικιστής, ακροδεξιός, έχει πει ένα πράγμα, έξω το HDP. Πού ανήκει το HDP; Στην αντιπολίτευση. Άρα λοιπόν, δεν θα πάει στην αντιπολίτευση ο κ. Ογάν» είπε αναλυτικά ο κ. Παπαφλωράτος.