Το μεγάλο ερώτημα, βεβαίως, είναι τι δείχνουν αυτές οι πρώτες εικόνες και ποια είναι η αρχική αποτίμηση για τις προοπτικές των συγκεκριμένων ερευνών.
Όπως τονίζουν γνώστες της αγοράς, σαφής εικόνα δεν μπορεί να προκύψει παρά μόνον μετά το επόμενο στάδιο, που δεν είναι άλλο από τη διενέργεια ερευνητικών γεωτρήσεων. Για παράδειγμα, στο μπλοκ 2 του Ιονίου τα αναλυτικά σεισμικά δεδομένα αναμένεται να παραδοθούν τον Σεπτέμβριο, προκειμένου στη συνέχεια να ξεκινήσει η αξιολόγησή τους.
Ωστόσο η fast-track επεξεργασία των πρώτων γραμμών που χτυπήθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών των ερευνητικών σκαφών είναι κατ’ αρχάς θετική, αν και απαιτείται περαιτέρω επεξεργασία του υλικού που συλλέχθηκε. Σε κάθε περίπτωση, οι πρώτες εικόνες χαρακτηρίζονται ως ενθαρρυντικές για την ύπαρξη κοιτασμάτων φυσικού αέριου, σε τέτοιο βαθμό ώστε μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2024 οι εταιρείες να λάβουν σημαντικές αποφάσεις για τα επόμενα βήματα της διαδικασίας, δηλαδή για τη διενέργεια ερευνητικών γεωτρήσεων σε συγκεκριμένους στόχους και δομές που θα προκύψουν από την ανάλυση των σεισμικών δεδομένων.
ExxonMobil
Ενδεικτική του ενδιαφέροντος των εταιρειών είναι και η πρόσφατη δήλωση του αντιπροέδρου και επικεφαλής των Διεθνών Ερευνών της ExxonMobil, Τζον Άρντιλ. Ο Άρντιλ συμμετείχε σε επενδυτικό συνέδριο για την Κύπρο που διοργάνωσε ο “Economist” στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Σε σύντομη τηλεοπτική του δήλωση τόνισε, μεταξύ άλλων, “είμαστε σημαντικοί επενδυτές στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Αίγυπτο, αλλά και διαχειριστές επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στον τομέα της έρευνας κι εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Συνεργαζόμαστε με τις κυβερνήσεις και τους υπόλοιπους εταίρους και είμαστε στο συνέδριο για να συζητήσουμε για θέματα επενδύσεων, γεωπολιτικού ενδιαφέροντος και ενέργειας”.
Πρόκειται για την πρώτη φορά που υψηλόβαθμο στέλεχος του αμερικανικού πετρελαϊκού κολοσσού κάνει ευθεία αναφορά στις δραστηριότητες της εταιρείας στην Ελλάδα, γεγονός που έχει από μόνο του τη δική του βαρύτητα. Υπενθυμίζεται ότι η ExxonMobil είναι διαχειριστής (operator) της κοινοπραξίας με τη Helleniq Energy (πρώην Ελληνικά Πετρέλαια) στις δύο θαλάσσιες παραχωρήσεις “Δυτικά της Κρήτης” και “Νοτιοδυτικά της Κρήτης”.
Έρευνες
Σημειώνεται ότι η κοινοπραξία ExxonMobil – Helleniq Energy συνέλεξε από το υπέδαφος των θαλάσσιων οικοπέδων της Κρήτης σχεδόν διπλάσια δισδιάστατα σεισμικά δεδομένα σε σχέση με την προβλεπόμενη ελάχιστη συμβατική υποχρέωση. Η έκταση του block “Νοτιοδυτικά της Κρήτης” ανέρχεται σε 19.868 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ η έκταση του block “Δυτικά της Κρήτης” ανέρχεται σε 20.058 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με τη νορβηγική εταιρεία να έχει εκτελέσει εργασίες για την πρόσκτηση δισδιάστατων γεωφυσικών σεισμικών δεδομένων περίπου 13.000 χιλιομέτρων. Η ελάχιστη συμβατική υποχρέωση που είχε η κοινοπραξία ήταν η πρόσκτηση σεισμικών δεδομένων 3.250 χλμ. από κάθε παραχώρηση, ήτοι συνολικά 6.500 χλμ.
Το επόμενο στάδιο είναι η επεξεργασία των σεισμικών δεδομένων, που θα πραγματοποιηθεί από την εταιρεία ExxonMobil και αναμένεται να διαρκέσει αρκετούς μήνες. Εάν η επεξεργασία οδηγήσει σε ικανοποιητικά αποτελέσματα, τότε δεν αποκλείεται η εταιρεία να προχωρήσει σε δοκιμαστικές γεωτρήσεις ακόμα και εντός του 2024.
Δυνητικό μέγεθος
Για την περιοχή στα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία που συνηγορούν ότι υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες για μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου. Τα στοιχεία είχαν αρχικά περιέλθει στην κατοχή των Ελληνικών Πετρελαίων από τα τέλη του 2015 και προέρχονται από τις πρώτες σεισμικές καταγραφές που είχε πραγματοποιήσει η νορβηγική εταιρεία PGS στην ευρύτερη περιοχή. Με βάση τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις, έχει εντοπιστεί ανάλογη γεωλογική δομή με βάση το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε για τον εντοπισμό του θαλάσσιου κοιτάσματος αερίου Ζορ στην Αίγυπτο.
Κινητικότητα
Σε ό,τι αφορά τις υπόλοιπες παραχωρήσεις, που αφορούν την περιοχή του Ιονίου αλλά και τη χερσαία παραχώρηση των Ιωαννίνων, σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχει κινητικότητα από τους δύο παραχωρησιούχους, τη Helleniq Energy και την Energean. Οι δύο πετρελαϊκές βρίσκονται στη διαδικασία αναζήτησης εταίρων, άλλων δηλαδή επενδυτών, προκειμένου να προχωρήσουν από κοινού στα επόμενα βήματα των ερευνών τους σε μπλοκ. Πρόκειται για περιοχές τις οποίες έχουν αναλάβει μόνες τους οι δύο προαναφερόμενες εταιρείες. Η Energean είναι ο μοναδικός παραχωρησιούχος της χερσαίας περιοχής “Ιωάννινα”. Η Helleniq Energy επίσης κατέχει το 100% των δικαιωμάτων έρευνας κι εκμετάλλευσης των θαλάσσιων μπλοκ “10 – Κυπαρισσιακός Κόλπος” και “Ιόνιο”. Οι δύο εταιρείες συνεκμεταλλεύονται, με την Energean να κατέχει το πλειοψηφικό ποσοστό των μετοχών της κοινοπραξίας, και το θαλάσσιο “μπλοκ 2”, που βρίσκεται δυτικά της Κέρκυρας.
Ιωάννινα
Πιο συγκεκριμένα, πάντως, στην περιοχή των Ιωαννίνων, η οποία είναι και η πιο προχωρημένη, αυτή την περίοδο ολοκληρώνεται η διαδικασία των ερωταπαντήσεων που έχουν προκύψει από τη δημόσια διαβούλευση. Θα ακολουθήσει η αξιολόγηση από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, η οποία και θα υποβάλει εισήγηση προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που θα εκδώσει στη συνέχεια την υπουργική απόφαση για την Έγκριση των Περιβαλλοντικών Όρων. Στη συνέχεια ο παραχωρησιούχος (Energean) θα λάβει την τελική επενδυτική απόφαση, ενώ παράλληλα βρίσκεται σε αναζήτηση εταίρου με στόχο να μειωθεί το επενδυτικό ρίσκο. Εάν όλα κυλήσουν ομαλά, τότε στο πρώτο εξάμηνο του 2024 μπορεί να ξεκινήσουν οι αρχικές εργασίες για τη διαμόρφωση του χώρου της γεώτρησης, η οποία αναμένεται να διαρκέσει για διάστημα περίπου 6 μηνών. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι για την περιοχή των Ιωαννίνων πιθανόν να χρειαστεί να δοθεί παράταση του ερευνητικού χρόνου, που λήγει τον Απρίλιο του 2025, λόγω των στενών χρονικών ορίων που δεν επιτρέπουν, σε περίπτωση επιτυχημένης γεώτρησης, τη διενέργεια επιβεβαιωτικής γεώτρησης.
