Γράφει ο Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης, Οικονομολόγος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων, επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης.
Οι λεγόμενοι ψηφιακοί νομάδες είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της νέας οικονομίας, στενά συνδεδεμένο με τις εξελίξεις στο μοντέλο εργασίας: η προσέλκυση επαγγελματιών που διαμένουν κι εργάζονται σε διαφορετικό κράτος από εκείνο του εργοδότη ή της πελατείας τους, έχει ανοίξει ένα νέο πεδίο ανταγωνισμού, ειδικά μεταξύ Μεσογειακών χωρών.
Η οικονομική σημασία της συμμετοχής σε αυτή την αγορά είναι ιδιαίτερα σημαντική. Σύμφωνα με μελέτη του «MIT Enterprise Forum», εάν η Ελλάδα προσελκύει 100.000 τέτοιους ψηφιακούς νομάδες κάθε χρόνο, με μία μέση παραμονή 6 μηνών, η χώρα μας θα μπορούσε να ωφεληθεί με πάνω από 1,6 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σχεδόν στα έσοδα που αποφέρει μία εβδομάδα παραμονής 2,5 εκατ. τουριστών, καθώς και περίπου στο 13% των εσόδων που αναμένονται για ολόκληρη την τουριστική σεζόν 2021.
Η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία διεκδικούν ήδη δυναμικά κομμάτι της νέας αυτής αγοράς, διαμορφώνοντας ελκυστικά πακέτα. Το ίδιο κάνει και η Ελλάδα απ’ τον Ιανουάριο του 2021: με σχετικό νόμο της κυβέρνησης παρέχεται έκπτωση 50% στον φόρο εισοδήματος για τους ψηφιακούς νομάδες που θα εγκατασταθούν στη χώρα μας κατά τη διάρκεια του 2021. Η φοροαπαλλαγή αυτή είναι διάρκειας 7 ετών, υπό την προϋπόθεση ότι ο εργαζόμενος δεν υπήρξε στο παρελθόν φορολογούμενος στην Ελλάδα και δεν κατέλαβε θέση εργασίας στη χώρα μας. Επιπλέον υλοποιούνται από τις περιφέρειες ειδικά προγράμματα, ενώ το Υπουργείο Τουρισμού βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας έκδοσης ειδικής βίζας για ψηφιακούς νομάδες, διευκολύνοντας την έλευση και την παραμονή τους στη χώρα μας.
Οι φορολογικές και διοικητικές διευκολύνσεις από μόνες τους, ωστόσο, δεν αρκούν. Στις περισσότερες σχετικές έρευνες τα κριτήρια επιλογής του προορισμού είναι ευρύτερα κι αποτυπώνονται στους εξής άξονες: υποδομές Ίντερνετ (ταχύτητα, κόστος και αξιοπιστία του Διαδικτύου), ελκυστικότητα τόπου (φυσικοί, πολιτιστικοί παράγοντες), ασφάλεια, ποιότητα ζωής, κόστος ζωής, κίνητρα για εξ αποστάσεως εργασία. Το ζητούμενο επομένως είναι η προσφερόμενη εμπειρία ζωής και εργασίας στο σύνολό της.
Στην Κρήτη και ειδικά στα Χανιά διαθέτουμε την προίκα της ιστορίας, του πολιτισμού και της φυσικής ομορφιάς. Διαθέτουμε κι ένα «χτισμένο» brand name διεθνούς προορισμού. Υπάρχουν ήδη, λοιπόν, κάποιες προϋποθέσεις αλλά χρειάζονται να γίνουν αρκετά ακόμη. Σε επίπεδο υποδομών, Περιφέρεια και αυτοδιοικήσεις πρέπει να συμβάλουν αξιοποιώντας προγράμματα όπως το «Αντώνης Τρίτσης» για αναβάθμιση των υπηρεσιών τους. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των δημόσιων υπηρεσιών αλλά και της ιδιωτικής αγοράς πρέπει να προχωρήσουν άμεσα με την αξιοποίηση σχετικών κονδυλίων, μαζί με την ταχεία προώθηση σχεδίων που αλλάζουν την καθημερινότητα στις πόλεις μας, όπως τα σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας. Αυτονόητο είναι ότι τα έργα για τη βελτίωση των συγκοινωνιών, όπως ο ΒΟΑΚ, και την ενεργειακή επάρκεια του νησιού είναι απαραίτητο να προχωρήσουν τάχιστα, καθώς θα βελτιώνουν καίρια τις συνθήκες ζωής στο νησί.
Το μεγάλο, όμως, ζητούμενο, είναι η ποιότητα ζωής, η οποία δεν καθορίζεται αυτοαναφορικά, με βάση τη δική μας εμπειρία, αλλά απ’ τις προσδοκίες όσων αναζητούν τόπο για την εξ αποστάσεως εργασία τους. Όσα προσφέρουμε μπορεί να αρκούν για συνταξιούχους απ’ την Ευρώπη αλλά όχι για ενεργούς επαγγελματίες. Αυτοί θέλουν καλά οργανωμένες υπηρεσίες, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στις συναλλαγές τους με αρχές και ιδιώτες, αναβαθμισμένες, αξιόπιστες και προσιτές τεχνολογικές υποδομές. Απαιτούν, με άλλα λόγια, ένα συνολικό, ποιοτικό κι αποτελεσματικό πακέτο ζωής για διαμονή κι εργασία. Και αυτό δεν μπορούμε να τους το προσφέρουμε ούτε ως κράτος ούτε ως τοπικές κοινωνίες αν δεν το προσφέρουμε αρχικά σ’ εμάς τους ίδιους.
Το μεγάλο, επομένως, στοίχημα για την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων, είναι αυτό: πώς θα αποκτήσουμε για εμάς και για εκείνους καλύτερες συνθήκες ζωής κι αποτελεσματικότερες συνθήκες εργασίας, αξιοποιώντας τα κρατικά εργαλεία. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σύνθετη επένδυση, που αφορά ταυτόχρονα στην οικονομία, τη λειτουργία υπηρεσιών αλλά και τη νοοτροπία μας, η οποία δεν θ’ ανοίξει απλά μια δυναμική αγορά, αλλά και τον δρόμο για το ίδιο μας το μέλλον.
